WYCIECZKA Nr 825 - Czarny "Szlak Grodzisk Księstwa Rawskiego"

TRASA WYCIECZKI i DANE STATYSTYCZNE :
Dojazd na szlak : Łódź - Andrespol - Justynów - Gałków Mały - Gałków Duży - Borowa - Kaletnik - Różyca - Żakowice - Koluszki - Katarzynów - Stary Redzeń - Węgrzynowice Modrzewie - Modrzewek - Żelechlin - Żelechlinek - Naropna - Feliksów - Łochów - Stare Byliny - Garłów - Chrusty - Rawa Mazowiecka
Łącznie : 73 km
Czarny "Szlak Grodzisk Księstwa Rawskiego" : 
Rawa Mazowiecka - Konopnica - Żydomice - Julianów - Kurzeszyn - Kurzeszynek - Papiernia - Przewodowice - Julianów Raducki - Raducz - Nowy Dwór Parcela - Stara Rawa - Doleck - Dzwonkowice - Psary - Esterka - Jeruzal - Emilianów - Wycześniak - Suliszew - Trzcianna - Kamion - Samice - Ruda - Miedniewice - Samice - Kamion - Prandotów - Rawiczów - Podtrzcianna - Strobów - Dębowa Góra - Rzymiec - Pruszków - Rzeczków
Łącznie : 84 km
Powrót : Rzeczków - Żelazna - Lnisno - Janisławice - Gzów - Słupia - Nowa Krosnowa - Krosnowa - Winna Góra - Podłęcze - Kotulin - Zacywilki - Kołacinek - Kołacin - Koziołki - Wola Cyrusowa - Kolonia Wola Cyrusowa - Kolonia Niesułków - Lipka - Anielin - Sierżnia - Stare Skoszewy - Boginia - Byszewy - Plichtów - Nowosolna - Łódź
(28.06.2020. - 227,27 km, 21,20 km/h, 10:42:54 h)
ZDJĘCIA               FILMY              GPS

Czarny "Szlak Grodzisk Księstwa Rawskiego" to trasa rowerowa o długości około 84 km, przebiegająca przez malownicze tereny Mazowsza i Księstwa Rawskiego, charakteryzująca się interesującą rzeźbą terenu. Trasa jest atrakcyjna dla miłośników MTB ze względu na krajobrazy historyczne związane z Księstwem Rawskim. Przebiega przez obszary o bogatej historii, w tym miejsca związane z dawnymi grodziskami i kulturą regionu.  

Szlak prowadzi przez liczne wsie i małe wioski, oferując kontakt z przyrodą, spokojem i krajobrazem typowym dla tego regionu. Można spodziewać się zmiennego terenu, z licznymi polnymi i leśnymi odcinkami, które nadają wycieczce charakter bardziej rekreacyjno-turystyczny niż sportowy. Przejazd wymaga dobrej kondycji, ponieważ całość zajmuje kilka godzin (przykładowo, cała wycieczka łącznie z dojazdem i powrotem do Łodzi zajęła mi ponad 10 godzin przy średniej prędkości około 21 km/h). Na trasie znajduje się wiele miejscowości o historycznym znaczeniu i ciekawej lokalnej architekturze, a także naturalne obszary chronione, które warto podziwiać podczas jazdy. Przebieg szlaku pozwala na poznanie pięknych krajobrazów Wysoczyzny Rawskiej oraz okolicznych lasów, pól i mniej znanych, małych osad. Zapraszam do obejrzenia najciekawszych kadrów oraz wszystkich zdjęć i filmów z tej ciekawej przygody, które znajdują się w linkach j/w.  

W przeddzień wycieczki kładę się spać tuż po zachodzie słońca. Muszę się porządnie wyspać i dobrze zregenerować, bo jutro czeka mnie spory wysiłek !

W niedzielny poranek jadę najpierw zagłosować w II turze wyborów prezydenckich. Mój głos ma znaczenie i może zadecydować o ostatecznym wyniku starcia Duda vs Trzaskowski !

Potem wartko przemieszczam się przez moje miasto, bo muszę szybko dotrzeć do Rawy Mazowieckiej. Robię więc tylko kilka zdjęć - np. tego wampira popijającego krew (graffiti na murze fabrycznym przy al. Grohmanów). 

Zaglądam na krótko do "Monopolis" –  kompleksu biurowo-rozrywkowo-kulturalnego, mieszczącego się przy ul. Kopcińskiego 58/60. Powstał w zrewitalizowanych budynkach dawnego Zespołu Zakładów Przemysłu Spirytusowego „Monopol Wódczany”, które działały od 1902 do 2007 roku.

Od Koluszek jadę do Redzenia Starego szlakiem rowerowym "Śladem dawnej kolejki-pociąg do przyrody" (zobacz koniecznie WYCIECZKA Nr 780).

Dąbrowy świetliste Redzeń Stary - Obszar Natura 2000. Trasa do wsi Węgrzynowice Modrzewie.

Kapliczka w Modrzewku z figurą św. Jana Chrzciciela.

Wieś Naropna i skrzyżowanie z drogą na Łochów.

Stare Byliny - trasa niebieskiego szlaku rowerowego "Ziemi Rawskiej".

Po przejechaniu 73 km docieram wreszcie do Rawy Mazowieckiej. Na zdjęciu tablica wjazdowa przy ul. Katowickiej. 

Przejeżdżam na drogą stronę miasta do drogi woj. nr 726 przy ul. Krakowskiej. Ustawiony jest tam witacz Rawy Mazowieckiej z rzeźbą średniowiecznego woja. 

Przedzieram się polną drogą do dużego kompleksu leśnego, na terenie którego znajduje się grodzisko średniowieczne. Ale droga się kończy przy polu i dalej nie można przejechać.

Dlatego kieruje się na ul. Reymonta i próbuję dotrzeć do grodziska od strony zachodu. Tu jednak droga kończy się przy jedynej w tej okolicy zagrodzie. Za budynkami znajduje się gęsty las zwany “Tatarskimi Krzakami”, a w nim tzw. "Anielska góra" - średniowieczne grodzisko.

Gród wraz z czytelnym jeszcze w terenie obronnym podgrodziem, funkcjonował w tym miejscu od drugiej połowy XIII wieku, aż po schyłek wieku XIV-go.

W tej okolicy szukam jakiegoś oznakowania szlaku, ale niestety nie znalazłem. Uznaję więc, że właśnie tutaj bierze swój początek czarny "Szlak Grodzisk Księstwa Rawskiego". 

Ruszam na zaplanowaną trasę, którą wytyczyłem sobie na podstawie zdjęcia z tablicy stojącej we wsi Kurzeszyn. Szlak "Grodzisk Księstwa Rawskiego" jest częścią większego "Szlaku Grodzisk Piastów Mazowieckich".
 

Rawa Maz. ul. Opoczyńska. Księstwo Rawskie wyodrębniło się w 1313 roku po podziale Mazowsza między potomków księcia Bolesława II. Jego stolicą była Rawa Mazowiecka, która od 1313 roku pełniła funkcję centrum politycznego i administracyjnego tej części Mazowsza. 

Zamek Książąt Mazowieckich w Rawie Mazowieckiej. Zamek został wzniesiony w II połowie XIV wieku, prawdopodobnie w latach 1355–1370, na rozkaz księcia mazowieckiego Siemowita III lub, według innych źródeł, króla Kazimierza Wielkiego.

Przy obiekcie ustawiona jest tablica edukacyjna pt. "Rawa Mazowiecka Ruiny Zamku Książąt Mazowieckich".

Zamek Książąt Mazowieckich to jeden z najważniejszych zabytków miasta, obecnie zachowany w formie malowniczych ruin z częściowo zrekonstruowaną ośmioboczną wieżą i fragmentami murów.

Rawa Maz. - kolej wąskotorowa ul. Żydomicka.

Szlak prowadzi na północ do wsi Żydomice.

Tabliczka czarnego szlaku w Żydomicach. Jak to mówią "Jedna jaskółka wiosny nie czyni".

Dalej rozpoczyna się terenowa rozgrywka. Za Żydomicami nie ma już żadnego oznakowania i łatwo pomylić drogi. Pojechałem prosto, a trzeba było skręcić w lewo.

Szlak kieruje się w stronę lasu wzdłuż koryta rzeki Rawki.

Na trasie jest kilka terenowych przeszkód, ale da się przejechać !

Parowy w lesie na zachód od wsi Julianów - bardzo atrakcyjny odcinek szlaku.

Grodzisko w Kurzeszynie w gminie Rawa Mazowiecka. Znajduje się nad rzeką Rawką, w pobliżu zabudowań wiejskich, na cyplu wysoczyzny wchodzącym w dolinę rzeki.

Grodzisko to pozostałość po średniowiecznym grodzie drewnianym, który istniał tu od połowy XII wieku do drugiej ćwierci XIV wieku. Obiekt jest chroniony prawnie i stanowi interesujący punkt na mapie zabytków regionu.

Tabliczka czarnego szlaku w Kurzeszynie. Zobacz więcej WYCIECZKA Nr 531.

Szlak skręca na wschód do rozjazdu na Helenów (to w prawo). Tu należy skręcić w lewo. 

I zaraz także w lewo, w drogę biegnącą na północ do osady Kurzeszynek.

Kolejny odcinek to przejazd na wschód i na północ do wsi o nazwie Papiernia. Znam te okolice z objazdu szlaku łącznikowego "Ziemi Rawskiej" - zobacz WYCIECZKA Nr 816.

Następnie jedzie się na wschód i dalej na północ do wsi Julianów Raducki.

Szlak przebiega przez las drogą pożarową nr 20.

Jest to trudny odcinek do Raducza. Na drodze jest mnóstwo piachu i parę razu musiałem prowadzić rower - nie dało się przejechać !

Z Raducza szlak kieruje się na wschód do wsi Nowy Dwór.

Przejeżdża się przez "Obszar Natura 2000 Dolina Rawki".

Tablica wjazdowa do wsi Nowy Dwór Parcela. Zobacz WYCIECZKA Nr 606.

Oznakowanie szlaków w Nowym Dworze.

Na trasie do Starej Rawy biegnie także czerwony szlak relacji Nowy Kurzeszyn - Puszcza Mariańska.

Grodzisko średniowieczne w Starej Rawie. Jest to dobrze zachowany obiekt obronny z XI–XII wieku, będący pozostałością dawnej rycerskiej strażnicy i ważny element historii regionu rawskiego.

Obiekt leży około 1 km na południowy wschód od kościoła w Starej Rawie, w pobliżu rzeki Rawki i jej dopływu. Grodzisko jest jednym z najstarszych osiedli na terenie zachodniego Mazowsza.
Stara Rawa była pierwotną lokalizacją Rawy Mazowieckiej, co podkreśla historyczne znaczenie tego miejsca.

Grodzisko ma kształt ściętego stożka o stromych zboczach i wysokości do kilku metrów, sięgającej nawet do 6 metrów. 

Za Starą Rawą szlak wkracza na obszar Bolimowskiego Parku Krajobrazowego. Zobacz koniecznie WYCIECZKA Nr 272.

Jedzie się asfaltową drogą do wsi Doleck.

Doleck - most nad rzeką Rawką.

Dolina Rawki jest bogata w ślady średniowiecznych grodzisk, które miały strategiczne położenie na cyplach i wzniesieniach nad rzeką, z wałami i fosami, datowane od XI do XIV wieku.

We wsi Doleck w gminie Nowy Kawęczyn, można podziwiać zabytkowy dwór z początku XIX wieku.

Z Dolecka szlak kieruje się do wsi Dzwonkowice.

Jedzie się na południe, a potem na wschód i znowu na południe wzdłuż dużego kompleksu leśnego.

Oznakowanie szlaku w pobliżu grodziska średniowiecznego w Dzwonkowicach.

Grodzisko to pozostałość wczesnośredniowiecznego grodu położonego na wschodnim brzegu rzeki Rawki.

Jest jednym z historycznych śladów osadnictwa w regionie i stanowi ważny zabytek archeologiczny w gminie Nowy Kawęczyn.

Z Dzwonkowic szlak kieruje się do wsi Psary. Dalej na północ do miejscowości o nazwie Esterka.

Folkowy przystanek w Esterce.

Z Esterki szlak doprowadza do wsi Jeruzal.

Jeruzal - zabytkowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

Kapliczka w Jeruzalu z napisem "Tu zginął z rąk zbrodniczych dnia 20.VIII.1947 r. Ś.P. Jan Ciszewski. Wójt gm. Doleck".

Jeruzal - za cmentarzem parafialnym szlak wkracza na tereny leśne.

Leśny dukt prowadzi na wschód i co ważne, na drzewach są dobrze widoczne oznakowania !

Aleja brzozowa na południe od wsi Emilianów. Szlak prowadzi w kierunku drogi krajowej nr 72.

Wybrukowany odcinek drogi na odcinku Wycześniak woj. mazowieckie - Suliszew woj. łódzkie.

Szlak doprowadza do mostu na rzece Rawka.

W Suliszewie warto obejrzeć zabytkowy młyn wodny z końca XIX wieku. Budynek jest częściowo drewniany, a częściowo murowany, z dwuspadowym dachem.

Ciekawostka : młyn położony jest przy skrzyżowaniu rzek, gdzie Rawka przyjmuje z prawego brzegu rzekę Chojnatkę.

 Rawka to rzeka dla kajakarzy szukających wyzwań i kontaktu z naturą, z pięknymi krajobrazami i wymagającymi warunkami do pływania kajakiem. O tej porze roku na rzece jest spory ruch ! 

Mr SCOTT - nieustraszony zdobywca szlaków rowerowych i turystycznych woj. łódzkiego !

W Suliszewie warto zatrzymać się na dłużej i np. zaprzyjaźnić się z sympatycznymi pieskami, które mieszkają obok młyna.

Włoskie klimaty w regionie łódzkim : "Casa Salvini" w Suliszewie. Jest to kompleks agroturystyczny oferujący noclegi, organizację imprez okolicznościowych oraz relaks na łonie natury z dodatkowymi atrakcjami wodnymi i ogrodowymi.

Z Suliszewa szlak prowadzi do wsi Trzcianna.

Następnie do miejscowości Kamion w woj. mazowieckim.

Jedzie się po trasie rowerowego "Szlaku Grunwaldzkiego" do wsi Samice w woj. łódzkim.

Lasy we wsi Samice i Rezerwat Przyrody "Rawka".

Czarny szlak biegnie dalej do cmentarza wojennego w Samicach.

Cmentarz jest częścią szlaku turystycznego i nekropolii Wielkiej Wojny w okolicy Skierniewic, będąc jednym z ważnych miejsc pamięci o ofiarach I wojny światowej.

Jest to cmentarz rosyjski, założony przez Niemców podczas działań wojennych w latach 1914-1915. O tych tragicznych wydarzeniach przypominają dwie tablice edukacyjne.

Dalej szlak kieruje się przez Bolimowski Park Krajobrazowy po odcinkach Szlaku Nekropolii I Wojny Światowej i Szlaku Grunwaldzkiego.

Dojeżdża się do skrzyżowania we wsi Ruda. Przy drodze na Bartniki znajduje się grodzisko średniowieczne z połowy XII wieku.

Jest to stromy stożek z lekko spłaszczonym wierzchołkiem, porośnięty drzewami. Uważa się, że grodzisko to, pochodzące z okresu wczesnego średniowiecza, strzegło doliny Rawki i przejść przez rzekę. 

Grodzisko położone jest naprzeciwko leśniczówki w Rudzie i mostu nad Rawką. Tutaj kończy się północna odnoga czarnego "Szlaku Grodzisk Księstwa Rawskiego".

Rzeka Rawka chroni swoje naturalne walory przede wszystkim poprzez utworzenie rezerwatu przyrody „Rawka”, który obejmuje całą długość rzeki wraz z pasem ochronnym o szerokości 10 metrów po obu stronach oraz dolne odcinki jej prawobrzeżnych dopływów. 

Jadę dalej do kolejnego mostu na Rawce, który znajduje się na granicy wsi Ruda ze Skierniewicami. Stoi przy nim drewniany młyn wodny wybudowany w latach 1945–1948.

Ze Skierniewic pedałuję do wsi Miedniewice.

Następnie ponownie melduję się we wsi Samice. Oglądam pomnik na "Szlaku Grunwaldzkim", który upamiętnia przemarsz wojsk Władysława Jagiełły przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 roku.

Samice i Bolimowski Park Krajobrazowy poznałem dobrze podczas WYCIECZKI Nr 638.

Jadę dalej do wsi Kamion w woj. mazowieckim i jestem ponownie na trasie czarnego szlaku.

Tablica wyjazdowa ze wsi Kamion i niebieska tablica z napisem "Powiat Skierniewicki". To początek obszaru woj. łódzkiego i od wielu lat brak jest w tym miejscu witacza z prawdziwego zdarzenia. A wystarczy postawić tablicę i na przykład taki napis : "Łódzkie wita - jesteś na dobrym szlaku".

Przed wsią Trzcianna szlak skręca na zachód do wsi Prandotów.

Jedzie się przez osadę Rawiczów trasą zielonego szlaku rowerowego "Starych dworków okolic Skierniewic" (zobacz WYCIECZKA Nr 758).

Kolejna miejscowość na trasie szlaku to Podtrzcianna.

Dalej szlak skręca na południe i wiedzie do mostu na rzece Łupia.

Są to malownicze tereny we wsi Strobów, którą znam np. z WYCIECZKI Nr 714.

Ze Strobowa szlak prowadzi na wschód do Dębowej Góry.

Dalej na południe do wioski Rzymiec.

Potem przejeżdża się przez sioło Pruszków. Trzeba przyznać, że w woj. łódzkim są fajne nazwy miejscowości ! 

Za Pruszkowem rozpoczyna się ostatni etap szlaku. Jest to rewelacyjna trasa zjazdowa, która prowadzi  w dolinę rzeki Łupia.

Zjeżdża się z dużą prędkością do skrzyżowania we wsi Rzeczków.

Od kapliczki szlak kieruje się do mostu na rzece Łupia.

Łupia ma długość około 61,2 km, a jej źródła znajdują się na Wzniesieniach Łódzkich. Wypływa ona dwoma strugami : prawą, zwaną Łupią, ze źródłami koło wsi Krosnowa, oraz lewą, zwaną Jeżówką, ze źródłami koło wsi Jasienin Mały. Obie strugi łączą się koło wsi Gzów, a rzeka uchodzi do Bzury na terenie wsi Mysłaków, poniżej Łowicza.

Czarny "Szlak Grodzisk Księstwa Rawskiego" kończy swój bieg przy świetlicy wiejskiej w Rzeczkowie. Jeszcze 3 lata temu na placu przy ogrodzeniu stała tablica szlaku (moje zdjęcia z dnia 02.10.2017 r. - zobacz WYCIECZKA Nr 575).

Obecnie tablica ta została zdemontowana i położona na ziemi za świetlicą. Dla mnie jest to kolejny dowód na to, że w woj. łódzkim nie dba się o infrastrukturę na szlakach rowerowych i turystycznych. 

Tu akurat Lokalna Grupa Działania "Gniazdo" oraz LGD "Kraina Rawki" pozyskały w 2014 roku Fundusze Europejskie na projekt pn. „Podniesienie atrakcyjności obszarów stowarzyszeń”. Jednym z efektów tego projektu było wytyczenie „Szlaku Grodzisk Piastów Mazowieckich” o długości 64 km na terenie obydwu LGD. Dla uatrakcyjnienia terenu, z myślą o turystach, w ramach projektu wykonano 8 miejsc odpoczynku turysty i 4 tablice informacyjne. Projekt został zrealizowany na podstawie umowy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego w ramach „Wdrażania projektów współpracy” w zakresie operacji polegającej na realizacji projektu współpracy objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Jako starszy specjalista d/s turystyki rowerowej APELUJĘ do tych podmiotów : proszę w trybie pilnym spowodować, aby ta tablica wróciła na swoje miejsce !!! Nie wstyd Wam tak lekceważyć turystów i marnować pieniądze pobrane z Unii Europejskiej ?

Mocno wkurzony kończę objazd czarnego "Szlaku Grodzisk Księstwa Rawskiego", ale też jestem zadowolony, bo zaliczyłem kolejny, ciekawy szlak w regionie łódzkim.

Do Rzeczkowa jeszcze wrócę i sprawdzę, czy tablica szlaku wróciła na swoje miejsce. Jeśli nie, to złożę odpowiednie zawiadomienie do prokuratury.

Wracając do Łodzi rozmyślam na ten temat i stwierdzam, że podobną sytuację związaną z brakiem opieki nad tablicami na szlakach zauważyłem w mieście Brzeziny, gdzie sprzed Muzeum Ziemi Brzezińskiej zdemontowano planszę Szlaku "Muzeum w przestrzeni - wielokulturowe korzenie regionu łódzkiego". Od kilku lat niszczeje ustawiona przy śmietniku tej placówki (moje zdjęcie z sierpnia 2020 r.). No po prostu ręce opadają, jak się widzi taką niegospodarność !!!

I kto ma ponieść odpowiedzialność za taki stan rzeczy ? ONI ?
Tak - właśnie ONI, bo przecież "ONI są wszędzie" ! 👽
To niekompetentni urzędnicy, nie dbający o swój teren sołtysi wsi, burmistrzowie miast, szefowie różnych instytucji oraz MY - mieszkańcy miast i wsi, którzy praktycznie nie uczestniczą w procesach monitorowania i oceny wykorzystania funduszy, co prowadzi do braku kontroli i efektywnego nadzoru nad realizacją takich projektów. 
    

Super trasa przez wieś Janisławice. Tu "wrzucam na luz" i skupiam się już tylko na bezpiecznej jeździe do Łodzi.

Super wycieczkę kończę w Manufakturze, gdzie w sezonie letnim funkcjonuje "Beach Bar". Jest to bardzo popularne miejsce rekreacji i rozrywki zlokalizowane na plaży o powierzchni 900 ton drobnego piasku, z leżakami, tropikalnymi palmami i specjalnym barem serwującym drinki pod palemką.

Podsumowując : to był bardzo udany dzień i rewelacyjna trasa z dystansem ponad 227 km !
Muszę przyznać, że czarny "Szlak Grodzisk Księstwa Rawskiego" to atrakcyjna i wymagająca trasa rowerowa, która łączy walory przyrodnicze z historycznymi, idealna dla turystów chcących poznać malownicze okolice Rawy Mazowieckiej.
Zapraszam na szlak !