TRASA : Łódź (Sienkiewicza, Roosevelta, Piotrkowska, Pabianicka, Rondo Lotników Lwowskich, Chocianowicka, Nad Dobrzynką)- Pabianice - Chechło Pierwsze - Chechło Drugie - Dobroń - Kolumna - Łask - Orchów - Okup - Ostrówek - Zduńska Wola - Czechy - Grabowiec - Sieradz Męka - Sieradz(zwiedzanie miasta i powrót pociągiem ŁKA do stacji Łódź Kaliska 19:38 - 20:51, koszt biletu 12,41, rower za free)
[06.09.2014. - 89,4 km, 24,4 km/h, 3:39:24 h] ZDJĘCIAGPS
Mr SCOTT jedzie do... Sieradza !!! Trasa WYCIECZKI Nr 287.
Na sieradzkiej wsi ludzie gadają, że "Jeśli wrzesień z pogodą zaczyna, zwykle przez miesiąc pogoda trzyma" ! Mr SCOTT wierzy w ludowe przysłowia, bo te mądrości się zazwyczaj sprawdzają ! Dziś sobota i mamy w Łodzi idealną pogodę, niebieskie niebo i ani jednej chmurki na niebie. Trzeba więc to odpowiednio wykorzystać ! Skoro świt ruszam na kolejną wycieczkę.
Zaczynam w śródmieściu miasta, przy skrzyżowaniu ulic Sienkiewicza 67 z ul. Nawrot. Stoi tam trzypiętrowa, bogato zdobiona kamienica, która kiedyś należała do majstra cechowego Gustawa Schweigerta.
Została wzniesiona wraz z boczną oficyną i parterowym budynkiem w latach 1896-1897, według projektu technika budowlanego Edwarda Creutzburga. Wśród bogactwa zdobień, które znajdują się na jej fasadzie, nad balkonami widnieje napis - "Salve".
Kamienica przeszła gruntowny remont, który perfekcyjnie wykonała firma "VIK-BUD" (jest to najdłużej działajaca firma budowlano-konserwatorska na terenie naszego miasta, która wykonała wiele remontów budynków na terenie Łodzi i województwa łódzkiego). Fasada, której brakowało wielu detali architektonicznych, po rekonstrukcji wygląda jak nowa. Budynek ma nowe stropy, drzwi i okna oraz klatki schodowe. Na północnej ścianie kamienicy powstał wykusz. Przybyło też nowe piętro, dzięki czemu na kondygnacji, która była wcześniej strychem, mogły powstać dodatkowe mieszkania.
W prześwicie bramowym zawieszona jest pamiątkowa tablica dot. rewitalizacji tego zabytkowego budynku.
Na płycie z czarnego granitu widnieje napis : "Projekt "Rewitalizacja wielkomiejskiej zabudowy Łodzi w rejonie ulicy Nawrot - rozwój infrastruktury turystycznej i noclegowej poprzez renowację zabudowy przy Sienkiewicza 67/ Nawrot 16" zrealizowany przez Miasto Łódź w latach 2006-2008 współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Budżetu Państwa".
Na parterze kamienicy przy ul. Sienkiewicza 67, ma swoją siedzibę Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego. Pozdrowienia dla całej ekipy ROTWŁ !!!
Rzucam jeszcze okiem na nowoczesny, pięciopiętrowy budynek przy ul. Nawrot 16 i kieruję się w stronę Pabianic.
Zaplanowałem sobie na dziś wyprawę do Sieradza i chcę tam jak najszybciej dojechać ! Dlatego też pedałuję z werwą i po drodze nigdzie się nie zatrzymuję. Szybko docieram do wsi Ostrówek za Łaskiem, gdzie rozpoczyna się terytorium powiatu zduńskowolskiego i Gminy Zduńska Wola.
Po siedmiu minutach dojeżdżam do Zduńskiej Woli. To rodzinne miasto świętego Maksymiliana Marii Kolbego. Witacz z taką informacją, ustawiony jest przy wjeździe do tej miejscowości.
Zduńską Wolę zwiedziłem całkiem niedawno - zobacz WYCIECZKA Nr 259.
Przejeżdżam głównymi ulicami do centrum miasta. Przy Placu Wolności zakończyła się budowa miejskiego ratusza, która trwała od kwietnia 2012 roku i kosztowała blisko 22 mln zł. Mr SCOTT przyznaje, że takiego ratusza, jak ten zduńskowolski nie powstydziłoby się żadne europejskie miasto !
Przed ratuszem ułożona jest pamiątkowa tablica, poświęcona "Rozstrzelanym przez hitlerowców 11 listopada 1939 roku" mieszkańcom, którą ufundowało "Społeczeństwo Zduńskiej Woli. Dar rzemiosła".
Przy ratuszu stoi pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, który odsłonięty został 11 listopada 2000 roku.
Za Zduńskiej Woli szybko dojeżdża się do Czech ! Takie cuda tylko w regionie łódzkim !
Czechy to dość rozległa miejscowość, która położona jest wzdłuż drogi do Sieradza. Korzystam z bezpiecznego ciągu pieszo-rowerowego, po którym docieram do granicy Powiatu Sieradzkiego i Gminy Sieradz.
Nie lubię jeździć po takich pseudo drogach rowerowych, które wyłożone są kostką brukową. Ale mówi się trudno i jadę dalej do wsi Grabowiec.
Przejeżdżam przez rondo, na którym jest zjazd do trasy szybkiego ruchu S-8 ("Węzeł Sieradz Wschód") i melduję się w Sieradzu !
Pedałuję pod górkę do estetycznego witacza miasta, na którym widnieje napis "Sieradz gościnny dla rozwoju. witamy w stolicy Open Hair". "Open Hair Festival to pierwsza w Polsce impreza organizowana wokół fryzjerstwa, mody, stylizacji i muzyki. Wydarzenie łączy temat fryzjerstwa z modą, kosmetyką, wizażem, muzyką oraz sztuką i nawiązuje do postaci Antoniego „Antoine’a” Cierplikowskiego".
Do zwiedzania miasta przygotowałem się odpowiednio. Poczytałem w internecie o historii Sieradza, jego zabytkach i najważniejszych miejscach, które warto zobaczyć. Ułożyłem sobie nawet specjalny plan zwiedzania i mam nadzieję, że do wieczora uda mi się go zrealizować !
Poruszam się po drodze krajowej nr 12/14, która krzyżuje się z drogą wojewódzką nr 479. Jest to część miasta o nazwie Woźniki i Męka. Dojeżdżam do mostu nad rzeką Warta.
Na wale przeciwpowodziowym ustawiony jest "Pomnik bohaterom walk nad Wartą w wojnie obronnej 1939 roku".
Monument wykonany jest z granitu i betonu. Miecze - krzyże pomnika zwrócone są w 4 strony świata. U jego podstawy umieszczono napis "Miejsca Pamięci Narodowej.
Od strony wschodu wypisane są nazwy jednostek Wojska Polskiego "28 Pułk Strzelców Kaniowskich Łódź, 30 Pułk Strzelców Kaniowskich Warszawa, 31 Pułk Strzelców Kaniowskich Sieradz, 10 Pułk Artylerii Lekkiej Łódź. Strońsko".
Od strony północy widnieje napis "Cześć pamięci Bohaterom Wojny Obronnej 1939 roku składają Sieradzanie. Męka".
Od zachodu wypisano nazwy pozostałych jednostek Wojska Polskiego "Dywizjon Artylerii Ciężkiej Łódź, 4 Batalion Strzelców, Batalion Obrony Narodowej, Pułk Kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza".
Spoglądam na bystre wody Warty i ruszam na miasta.
Na początek zajeżdżam pod Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który mieści się na ul. Sportowej 1. Na ścianie budynku umieszczone są słowa Jana Pawła II : "Sport musi zawsze pozostawać okazją do święta i zdrowej rozrywki, w której się rywalizuje i uważa przede wszystkim na towarzyszy zabawy".
Oglądam stadion i boisko piłkarskie Klubu Sportowego "Warta" Sieradz.
MOSiR i stadion znajdują się w obszarze parku im. Adama Mickiewicza. Stoi tam pomnik największego poety polskiego romantyzmu.
Na cokole umieszczony jest medalion z wizerunkiem pisarza oraz podpis "Adamowi Mickiewiczowi 1855-1955 Sieradzanie". Park im. Adama Mickiewicza w Sieradzu utworzony został w 1955 roku. Imię wieszcza zostało mu nadane w związku z 100 rocznicą śmierci poety.
Zieleniec położony jest w Nadwarciańskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. Na jego terenie rośnie wiele wspaniałych okazów drzew, są place zabaw oraz park linowy.
Blisko ul.Sienkiewicza (DK nr 83), w parku ustawiony jest pomnik, który upamiętnia Wojewódzki Zlot Związku Młodzieży Wiejskiej, który odbył się w 1961 roku.
Widnieje na nim emblemat ZMW oraz okolicznościowa tablica z napisem "Wojewódzki Zlot Związku Młodzieży Wiejskiej Sieradz 30.6.1961".
Przez park przepływa rzeka Żeglina - lewostronny dopływ Warty o długości 31,76 km.
Żeglina ma swoje źródła na mokradłach lasów złoczewskich, na terenie rezerwatów przyrody ożywionej "Paza" i "Nowa Wieś" oraz okolic wioski Rybnik położonej koło Brzeźnia.
Rzeka łączy się z Wartą w okolicy Parku Staromiejskiego.
To bardzo charakterystyczne miejsce, bowiem nad Wartą przerzucony jest biały most wantowy (mylnie nazywany przez mieszkańców - wiszącym).
Przy moście ustawiona jest tablica edukacyjna pt. "W Sieradzu nad rzeką Wartą". Można się z niej dowiedzieć wiele ciekawostek na temat Nadwarciańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Most powstał w miejscu dawnego mostu pontonowego. Przęsło nurtowe mostu ma niemal 76 m rozpiętości, natomiast pylon – 43,5 metra wysokości. Opiera się na dźwigarach o wysokości 550 mm, które wykonano w Hiszpanii. Wanty, czyli liny podtrzymujące most, mają średnicę niemal 50 mm. Podwieszony most w Sieradzu jest jednym z pierwszych tego typu obiektów w kraju, a do 1999 roku posiadał najdłuższe przęsło podwieszone w Polsce. Właśnie na tym moście jest najdłuższa w kraju kładka nad rzeką, która liczy 142 m.
Most oddano do użytku w dniu 2 maja 1979 roku. Z kładki mamy piękny widok na rzekę Wartę.
Po drugiej stronie rzeki znajduje się plaża, która upalne dni przyciąga amatorów kąpieli słonecznych oraz tych, którzy szukają ochłody w wodzie.
W parku znajduje się rowerowa ścieżka edukacyjna szlakiem sieradzkich pomników przyrody "O czym szumią stare drzewa ?".
Park Staromiejski jest najstarszym parkiem w Sieradzu. Założony został w 1824 roku.
Na jego drzewostan składa się 13 gatunków drzew w tym klon jawor, klon zwyczajny, lipa drobnolistna, lipa szerokolistna i grab pospolity. Występują tu takie gatunki ptaków jak dzięcioły, sikorki i szpaki.
Centralnym punktem parku jest amfiteatr.Jego widownia może pomieścić około 2500 widzów.
Amfiteatr oddano do użytku w 1970 roku i od tego czasu służy jako miejsce wielu przedstawień teatralnych i koncertów muzycznych.
Amfiteatr przy ul. Klonowej 2, podlega pod Sieradzkie Centrum Kultury, które ma siedzibę przy ul. Dominikańskiej 19 w Sieradzu.
Najcenniejszym pod względem historycznym obiektem parku jest modrzewiowy dworek, którego powstanie datuje się na wiek XIX. Dworek pochodzi ze wsi Wrząca, gdzie pełnił funkcję domu zarządcy. Do Sieradza przeniesiony został w 1970 roku.
Jego związki z historią regionu sięgają roku 1863, kiedy to służył za szpital powstańcom styczniowym, rozbitym przez Rosjan we Wrzącej 19 listopada 1863 roku. Tabliczka z taką informacją, zawieszona jest przy wejściu do dworku.
Zwiedzając Sieradz turysta ma ułatwione zadanie, bowiem wszędzie są dobrze widoczne tabliczki systemu informacji turystycznej i miejskiej. Zamontowano je wg kompleksowego opracowania, sporządzonego na przełomie 2012 i 2013 roku przez "Stadtraum Polska".
Z Parku Staromiejskiego przenoszę się nad staw przy ul. Grodzkiej, skąd jest ładny widok na sieradzką starówkę.
Kieruję się do sieradzkiego Parku Etnograficznego, który położony jest przy ul. Grodzkiej 1, między rzeką Żegliną a Zalewem Paradzianka. Idea jego powstania zrodziła się w latach 60-tych XX wieku, z inicjatywy ówczesnej Dyrektorki Muzeum Okręgowego w Sieradzu pani Zofii Neymanowej.
Pierwszym obiektem, który zaprezentowano w skansenie był Dom Tkacza ze Zgierza.
Drewniany zabytek pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku.
Na terenie skansenu zrekonstruowano zagrodę Szczepana Muchy ze wsi Szale, jednego z najwybitniejszych sieradzkich rzeźbiarzy ludowych. Zagroda wraz z znajdującym się wyposażeniem i pracami artysty została zakupiona już w 1985 roku. W następnych latach trwały prace nad przenoszeniem kolejnych obiektów. Już w roku następnym zrekonstruowano spichlerz z Brąszewic. W latach 1989–1992 przeniesiono chałupę szerokofrontową z Męki. Do 1994 r. na terenie skansenu znalazły się kolejne obiekty : stodoła z Rudy i obórka z wozownią ze wsi Wiertelaki. Wszystkie te obiekty zgrupowane wspólnie stworzyły sieradzką zagrodę z II poł. XIX wieku.
Obok skansenu znajduje się "Wzgórze zamkowe" - wyspa otoczona przez koryto Żagliny.
W centralnym punkcie wzgórza ustawiony jest pomnik - betonowy cokół z pamiątkową tablicą.
Na tablicy widnieje napis "Dla upamiętnienia męstwa rycerstwa Ziemi Sieradzkiej w Bitwie pod Grunwaldem 1410-1960".
Wzgórze zostało usypane przed XII wiekiem i pierwotnie stanowiło gród z fortyfikacjami obronnymi.
Obecnie na "Wzgórzu zamkowym" trwają prace porządkowe w związku z projektem dofinansowanym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pt. "Od elekcji królów Polski do epoki internetu - sieradzka starówka historycznym i kulturowym dziedzictwem regionu".
Blisko rzeki ustawiona jest tablica poglądowa z rycinami przedstawiającymi rekonstrukcję rotundy sieradzkiej. Wzgórze zamkowe to pozostałość grodu kasztelańskiego z XI wieku z czasów króla Kazimierza Wielkiego.
Atrakcją "Wzgórza zamkowego" są odrestaurowane bunkry z czasów II wojny światowej, które wybudowali Niemcy (4 ringstandy 58 i 1 regelbaum 668). Jednak co ciekawe - ani razu nie były użyte w czasie działań wojennych.
Kieruję się teraz na sieradzką starówkę. Wyjeżdżam na ul. Zamkową, gdzie stoi się sześć słupów będących elementem oświetlenia ulicy, które przypominają, że w tym miejscu znajdowała się kiedyś brama do miasta.
Sieradz jako stolica województwa posiadał mury miejskie. Była to konstrukcja mieszana. Część stanowił nasyp ziemny z drewnianymi konstrukcjami, a część mur z ceglaną bramą. Na zdjęciu ul. Zamkowa przy Sukienniczej, gdzie na murze budynku zawieszona jest tablica informacyjna.
Dotyczy ona projektu współfinansowanego przez Unię Europejska z EFRW i zadania pt. "Adaptacja i rozbudowa dla potrzeb muzealnych budynku zlokalizowanego przy ul.Zamkowej 1". Całkowita wartość przedsięwzięcia wyniosła ponad 63 miliony zł. Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego stanowiło 71,7% wartości kosztów kwalifikowanych, czyli ponad 29 milionów zł.
Dojeżdżam do budynku u zbiegu ul. Dominikańskiej i Zamkowej, który zwany jest "kamienicą pojagiellońską". To najstarsza kamienica mieszkalna w Sieradzu, powstała w końcu XVI lub na początku XVII wieku, obecnie siedziba Muzeum Okręgowego.
Na ścianie frontowej zawieszona jest tablica z napisem "Zofia Neymanowa filolog ludoznawca - 1910-1987 - wieloletnia kierowniczka i organizatorka Muzeum w Sieradzu w latach 1948-1976, niestrudzona popularyzatorka kultury ludowej i znawczyni historii Ziemi Sieradzkiej. Sieradz listopad 1997 r. W 60 lecie Muzeum - wdzięczni sieradzanie".
Przy ul. Wodnej 7 stoi budynek dawnej synagogi, zbudowanej w latach 1819 - 1824. Funkcję świątyni budowla spełniała do 1939 roku. Po przeróbkach w czasie okupacji niemieckiej budynek zatracił cechy zabytkowe. Obecnie zajęty jest przez firmy rzemieślnicze.
Na ścianie bożnicy zawieszona jest pamiątkowa tablica z napisem "Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił ? Daleko od mego wybawcy słowa mego jęku. Psalm 22.2 Pamięci sieradzkich Żydów ofiar II wojny światowej w 65 rocznicę likwidacji getta w Sieradzu. Sieradz, sierpień 2007 r.".
Przejeżdżam ul. Dominikańską do kościoła p.w. św. Stanisława.
Obecnie przy kościele prowadzone są prace archeologiczne i remontowe. Oglądam dzwonnicę, na której zawieszona jest pamiątkowa tablica.
Widnieje na niej napis o treści : "Dzwonnicę projektował długoletni ministrant tut. kościoła mgr inż. Jan Turowicz. Wykonali mistrzowie murarscy Marian Trojan, Antoni Parzybut, Edward Lipka. Złom na nowy dzwon Maria Urszula ofiarowali Sieradzanie Roku Pańskiego - 1982".
Kościół św. Stanisława powstał w połowie XIII stulecia.
Do ściany frontowej przytwierdzona jest tablica z brązu z informacją "Kościół podominikański konsekrowany w 1250 r. pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej i św. Stanisława Biskupa Męczennika. Od roku 1922 pod opieką Sióstr Urszulanek SJK".
Wchodzę do kruchty i zaglądam do wnętrza świątyni. Nie przeszkadzam, bo wierni odmawiają właśnie modlitwę różańcową. Poczekam i przyjdę później.
Przechodzę do zabudowań klasztornych, które połączone są z kościołem. Na murze zawieszona jest tablica z napisem "Klasztor Dominikański z XIII wieku pod wezw. Św. Królowej Jadwigi odrestaurowany od 1922 r. staraniem M. Urszuli Ledóchowskiej, założycieli Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego". Z historią Sw. Urszuli i ZSUSJK, zetknąłem się już podczas : - WYCIECZKI Nr 65 (kościół p.w. Świętej Urszuli Ledóchowskiej w Łodzi) - WYCIECZKI Nr 181 (tablica pamięci w Łęczycy, ul. Poznańska 6)
Kiedy tak biegam z aparatem wokół kościoła, z klasztoru wychodzi Siostra Urszulanka i zaczynamy rozmawiać. Opowiadam po co przyjachałem do Sieradza i sympatyczna Siostra zwraca się do mnie w te słowa : "Aha ! No to zostaw synu rowerek pod okiem mojej kamery, wejdź do środka i zwiedzaj sobie kościół i klasztor" !!! Okazało się bowiem, że Siostra pełni dziś dyżur w recepcji klasztoru i m.in. obsługuje komputerowy system monitoringu. Tak więc zostawiam Skocika pod oknem dyżurki i ruszam na zwiedzanie !
Tablica pamięci poświęcona "Członkom podziemnej niepodległościowej organizacji Katyń (1947-1950), której hasłem było : Bóg Honor i Ojczyzna, uczniom Gimnazjum im. Kazimierza Jagiellończyka w Sieradzu i innych szkół średnich, represjonowanym i skazanym w 1951 r. na wieloletnie więzienia. koledzy. Sieradz wrzesień 1991 r."
Tak więc zwiedzam i wchodzę na krużganki, które mają sklepienie kolebkowe z lunetami, właściwe dobie renesansu i baroku. Zespół klasztorny oo. dominikanów w Sieradzu powstał na początku XIV wieku. Dominikanów sprowadził do Sieradza książę Kazimierz Sieradzki, syn Konrada Mazowieckiego w 1260 r. Najpierw dał im do dyspozycji własny zamek, a potem pomógł wybudować kościół.
Skrzynia "Światło Zgromadzenia Cechu Kowalskiego i Stelmachskiego".
Stacja XIII Drogi Krzyżowej "Jezus z Krzyża zdjęty".
Ołtarz z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego.
Sklepienie krzyżowo-żebrowe korytarza klasztornego, na których zachowały się stare polichromie.
Obraz przedstawiający św. Rocha.
Obraz ze sceną Wniebowzięcia Jezusa Chrystusa.
Zabytkowy - żelazny piec węglowy.
Ołtarz z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej z połowy XIX wieku. Ołtarz ten został przeniesiony z kościoła na dawne miejsce na krużganku.
Fragment odsłoniętej polichromii.
Z krużganków przechodzę do wnętrza kościoła. Jego prezbiterium posiada sklepienie kolebkowo-krzyżowe, wsparte na konsolach z początku XVIII wieku.
Ołtarz główny pochodzi z 1718 roku. Umieszczony jest w nim obraz Matki Boskiej Różańcowej z początku XVII wieku. Na bramkach stoją rzeźbione posągi św. Andrzeja i św. Heleny.
Z lewej strony ołtarza głównego ustawiony jest ołtarz św. Dominika z cennym obrazem tegoż świętego z XVII wieku oraz rzeźby.
Po prawej stronie stoi ołtarz św. Jacka z XVIII-wiecznymi obrazami i rzeźby.
W prezbiterium i na łukach tęczy znajdują się cenne malowidła wykonane w 1910 roku, w 500-lecie bitwy pod Grunwaldem, przez artystę malarza prof. Borzyma z Warszawy. Ich treść stanowią sceny z życia królowej Jadwigi.
Ambona z XVIII wieku i ołtarz z obrazem "Jezu Ufam Tobie".
Ołtarz "Matki Boskiej Pocieszenia" w stylu rokokowym z glorią u góry.
Ołtarz św. Wincentego z Ferrary, rokokowy z rzeźbionym ażurowym zwieńczeniem, w którym znajduje się wizerunek Trójcy Świętej i aniołów
Chór muzyczny i organy kościoła św. Stanisława.
Ołtarz Męki Pańskiej, który fundował około 1670 roku Marcin Łobżyński, burmistrz sieradzki, ofiarując cenne rzeźby gotyckie (drzewo polichromowane).
Tablica pamięci "Ks. Feliks Binkowski długoletni rektor kościoła podominikańskiego, prefekt Gimnazjum w Sieradzu. Zmarł śmiercią męczeńską za Boga i Ojczyznę w obozie koncentracyjnym w Dachau dnia 4 sierpnia 1942".
Tablice epitafijne osób zasłużonych dla kościoła i miejscowej społeczności.
Z ważnych wydarzeń z życia kościoła św. Stanisława Męczennika wypada wiedzieć, że 28 marca 1383 roku, dokonano elekcji Jadwigi na króla Polski. Spoglądam na zabudowania klasztoru i jednego z najstarszych kościołów w Polsce i rozpoczynam kolejny etap zwiedzania miasta.
Naprzeciwko klasztoru, na Placu Teatralnym stoi pomnik Papieża Jana Pawła II.
W głębi placu znajduje się Teatr Miejski (dawniej mieszczący stajnie pocztowe) - obecnie Sieradzkie Centrum Kultury.
Wracam na rynek, gdzie na jednej z kamienic, zawieszona jest tablica pamięci.
Znajduje się na niej dedykacja o treści "Ofiarom II wojny światowej 1939-1945 składają hołd członkowie Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i byłych więźniów politycznych z województwa sieradzkiego. Sieradz maj 1995".
Sieradzki Rynek swój układ przestrzenny zachował od czasów średniowiecza. Oprócz centralnego placu - rynku, wytyczono wówczas także ulice, zgodnie z zasadą, że z każdego jego rogu wybiegały po dwie prostopadłe do siebie przecznice. W przeszłości centralne miejsce zajmował ratusz. Dziś jego istnienie potwierdza jedynie zarys wyłożony cegłą.
Obecną zabudowę rynku stanowią piętrowe kamieniczki z przełomu XIX i XX wieku. Bardzo charakterystyczna dla sieradzkiej starówki jest XIX-wieczna pompa.
Na rynku ustawiony jest plan Miasta Sieradza z opisem najważniejszych zabytków.
Przechadzam się po rynku i zaglądam na chwilę na ul.Rycerską, gdzie odbywa się zlot starych motocykli.
Następnie przemieszczam się na ulicę Kolegiacką. W XV i XVII wieku zwana była Farną i należy do najstarszych w mieście.
Wzdłuż tej ulicy znajdują się klasycystyczne, piętrowe kamieniczki z przełomu XIX i XX wieku.
Na placu przykościelnym ustawiony jest drewniany krzyż misyjny i pomnik poświęcony ofiarom tragedii smoleńskiej.
Pomnik przypomina skrzydło samolotu wbite w ziemię. Na jego górnej części widnieją nazwiska ofiar katastrofy lotniczej, w której zginęło 96 osób, w tym Prezydent RP Lech Kaczyński. Fundatorką i pomysłodawczynią postawienia monumentu była posłanka Krystyna Grabicka.
Przy kościele znajduje się kaplica, na której zawieszone są tablice pamięci oraz dedykacja "Męczennikom Bohaterom Ziemi Sieradzkiej Chwała Nieśmiertelna 1939-1945".
Tablica "Pamięci pokoleń. 14 listopada 1939 r. rozstrzelano przez hitlerowców 20 zakładników - przedstawicieli inteligencji Sieradza. Nie zapomnimy Ich śmierci. Byli więźniowie polityczni Sieradza".
Od góry : "Modlitwą i chwilą skupienia uczcijmy pamięć niezliczonej rzeszy naszych ojców, matek, braci i sióstr, którzy byli zesłani i zginęli w łagrach i więzieniach na ziemi syberyjskiej. Sybiracy Ziemi Sieradzkiej 17.09.1999". "Ś.P. Ks. Prałat Czesław Rawski proboszcz Parafii Wszystkich Świętych w Sieradzu w latach 1998-2006, Sybirak-kapelan Sybiraków. W 5 rocznicę śmierci kapłanowi wielkiego serca Parafianie i Sybiracy. 17 września 2011". "W hołdzie zesłańcom sybiru ofiarom Golgoty Wschodu walczącym o wolność i niepodległość Polski na przestrzeni wieków. Więźniom i zamęczonym w sowieckich łagrach, zamordowanym i pochowanym w katyńskich mogiłach, masowo zesłanym i tam zmarłym mężczyznom, kobietom i dzieciom. Sieradzcy Sybiracy, Rodziny ofiar Zbrodni Katyńskiej, Społeczność Miasta Sieradza. Sieradz 13.IV.2010".
"Niech Bóg wiekuisty przyjmie tę ofiarę dla dobra i zbawienia świata. Jan Paweł II. Żydom, mieszkańcom Ziemi Sieradzkiej - ofiarom ludobójstwa niemieckiego. Samorząd Miasta Sieradza. Styczeń 2010".
Na kaplicy widnieją napisy "Vivatis*Inter*Sanctos", "Lux" oraz "Pax".
"Ś.P. Jadwiga z Dziembowskich Kisiekewska 1874-1932 główna fundatorka kaplicy".
"Tadeuszowi Kościuszce w setną rocznicę zgonu Miasto Sieradz 15 października 1917". "Henrykowi Sienkiewiczowi Wielkiemu pisarzowi Wielkich Polaków w hołdzie Miasto Sieradz w 1924 r.".
Kościół p.w. Wszystkich Świętych to jeden z najcenniejszych i najstarszych zabytków Sieradza. Zbudowany z nieotynkowanej cegły, niedawno odnowiony budynek przypomina o dawnej świetności i randze miasta.
Na ścianie frontowej i przy wejściu do kruchty, zawieszone są pamiątkowe tablice.
"Kongres Eucharystyczny Ziemi Sieradzkiej 9-10-VI-1934-X.W.P.". Jest to pamiątka po II-gim Kongresie Eucharystycznym Diecezji Włocławskiej.
"A.M.D.G. Pierwotna świątynia pobudowana w XI wieku. W niej odbył się Synod Biskupów Polskich w 1233 r. Ograbiona w 1234 i 1278 roku przez Tatarów, a w 1292 r. przez Czechów Spalona przez Krzyżaków w 1331 r. Obecną Farę buduje Kazimierz W. w 1350 r. Wieża zbudowana w 1580 r. Kaplica P. Jezusa 1639 r. Pożar Fary od pioruna w 1645 r."
"Fara odbudowana i powiększona o 2 boczne nawy w 1670 r. Podniesiona do godności kolegiaty w 1725 r. Nowa zakrystia zbudowana w 1925 r. Wieża gruntownie odnowiona w 1932 r. Trzy dzwony ufundowano w 1933 r. Kaplicę Przejaśw. Trójcy zbudowano w 1936 r. Podcień na froncie w 1936 r. X.W.P.-1936 r.".
"Odrzwia Zamku Sieradzkiego tutaj od 1925 r. X.W.P.". W fasadę kościoła wmurowano w 1925 roku fragmentarycznie zachowane rzeźbione odrzwia z dawnego zamku sieradzkiego (około połowy XVII wieku), o nadprożu z przedstawieniem orła trzymanego przez gryfy, wsparte na kolumnach oplecionych winoroślą.
Charakterystyczna fasada kościoła jest podzielona gotyckimi sterczynami. Kościół jest halowy, posiada trzy nawy jednakowej wysokości.
Nad wejściem do kościoła, znajduje się wizerunek "Księżnej Sieradzkiej" - Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus na ręku.
Ciekawym elemantem wnętrza kościoła jest XVII-wieczna barokowa, bogato zdobiona ambona. Sam ołtarz główny jest również utrzymany w stylu barokowym. Znajdują się w nim obrazy przedstawiające Wszystkich Świętych, Chrystusa z Krzyżem, oraz Wskrzeszenie Piotrowina, a także kopia obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej.
Od strony północnej do prezbiterium przylega kaplica Niepokalanego Serca NMP. Została ona zbudowana w 1935 roku w miejscu dawnej zakrystii.
W oknach prezbiterium można podziwiać XIX- i XX-wieczne witraże, które przedstawiają świętych Wojciecha, Stanisława i Kazimierza.
Od 16 lipca 1993 r. codziennie w samo południe, z wieży świątyni odtwarzany jest hejnał kolegiaty skomponowany przez Jana Rychyńskiego z Kutna, na motywach muzyki Cypriana Bazylika.
Za kościołem zachowała się drewniana plebania z lat 20-tych XX wieku.
Przy ogrodzeniu stoi kapliczka z napisem na cokole "Królowo Korony Polskiej Błogosław Ojczyźnie 1926".
Do terenu przy kościele dochodzi ul. Sukiennicza, przy której stoją domy i kamienice z przełomu XIX i XX wieku.
Wracam na wybrukowaną ul. Kolegiacką do piętrowego budynku, na którym zawieszona jest tablica pamięci.
Widnieje na niej napis o treści "Pierwsza siedziba Sieradzkiej Ochotniczej Straży Pożarnej powstałej w 1876 r. Założyciele : dr Józef Stanisławski i Franciszek Dębicki. Fundator orkiestry : dr A. Murzynowski. Ufundowano z okazji 110-lecie OSP i 850-lecia Sieradza".
Na ulicy Kolegiackiej, tak jak wcześniej na ul. Zamkowej, ustawione są cztery słupy - symboliczna brama do miasta. Ma wprowadzać przechodniów do zrewitalizowanej części Sieradza i jest zarazem nietypowym elementem oświetlenia ulicznego.
Jadę dalej na południe, do skrzyżowania z ul. Podrzeczną. Znajduje się tam remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Sieradzu.
Na strażnicy zawieszone są dwie tablice : "100 lecie Ochotniczej Straży Pożarnej w Sieradzu 1876 r.-1976 r." oraz "100 lat Orkiestry Dętej O.S.P. w Sieradzu 1898-1998".
Remiza strażacka wraz z wieżą została rozbudowana w latach 1923–1927, w związku z ciągłym rozwojem organizacji (zarówno pod względem ilości jej członków, jak i ilości posiadanego sprzętu gaśniczego). W okresie międzywojennym na piętrze budynku funkcjonowało kino „Światowid”, po wojnie jego nazwę zmieniono na „Nysa”.
Z ul. Kolegiackiej przejeżdżam na ul.Ogrodową.
Na jednej z kamienic zawieszona jest tablica z informacją "W tym domu 14.V.1905 roku urodził się Ary Szternfeld współtwórca współczesnej kosmonautyki". Z historią życia i działalności tego wybitnego uczonego, zetknąłem się już podczas WYCIECZKI Nr 141. Ary Szternfeld mieszkał swego czasu w Łodzi, w kamienicy przy ul. Więckowskiego 21.
Obok wiekowym kamienic, na sieradzkiej starówce pełno jest nowych domów, które swoim stylem architektonicznym nawiązują do historycznego obrazu tego miejsca. Na zdjęciu współczesna kamienica przy skrzyżowaniu ul. Ogrodowej i Krótkiej.
Na betonowym ogrodzeniu przy ul. Ogrodowej, znajduje się wielkoformatowe malowidło, które powstało podczas 22. edycji konkursu "Muralia" pt. "Warta - rzeka życia". Jest to coroczna impreza organizowanego przez Biuro Wystaw Artystycznych w Sieradzu.
Dojeżdżam do kolejnej Bramy Miasta, która ustawiona jest na ul. Kościuszki.
Naprzeciwko niej znajduje się zabytkowy budynek "Dawnego Zjazdu" z XIX wieku, które zajmujeobecnie Biuro Wystaw Artystycznych w Sieradzu.
Projekt rewitalizacji Starego Miasta w Sieradzu został zgłoszony i umieszczony w 2007 r. w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 pod nazwą „Od elekcji królów Polski do epoki internetu – sieradzka starówka historycznym i kulturowym dziedzictwem regionu”. Dzięki temu blask odzyskały nie tylko ulice, ale również stare kamienice, jak ta przy ul. Kościuszki 4.
Przy ul. Kościuszki stoi pomnik "Poległym za Ojczyznę", poświęcony członkom Polskiej Organizacji Wojskowej, którzy zginęli w 1918 roku.
Na cokole umieszczone są daty "1918-1998", napis "Polegli w Sieradzu dn. 12.11.1918" oraz nazwiska poległych.
Na zakończenie zwiedzania Starego Miasta, oglądam jeszcze tzw. "Dom kata", który stoi przy ul. Ogrodowej 2. Wybudowany w XIV wieku, służył jako siedziba sieradzkich katów.
W jego podziemiach więziono i torturowano przestępców oraz dokonywano egzekucji. W XVIII wieku został przebudowany i nabrał obecnego wyglądu.
Następnie kieruję się na plac przy ul. Piłsudskiego, pod budynek Urzędu Miasta Sieradza.
Pod urzędem ustawiona jest tablica informacyjna pt. "Open hair", która dot. "Sieradz Open Hair Festival", corocznej imprezy związanej z fryzjerstwem, modą, sztuką i muzyką. Sieradz Open Hair Festival powstał w 2009 roku, jako jeden z elementów promocji miasta. Pierwsza jego edycja odbyła się w setną rocznicę narodzin „chłopczycy” – fryzury, która w 1909 r. zapoczątkowała niezwykły rozgłos i rozwój kariery Antoniego Cierplikowskiego (Antoine ściął wówczas na krótko włosy popularnej aktorki francuskiej Evy Lavalliére).
Sieradz był klamrą spinającą jego fascynujące życie – tu się urodził, tu wrócił, by dożyć swoich ostatnich dni. Antoine de Paris jest dla Sieradza tak, jak i dla całego fryzjerskiego świata inspiracją. Tak, jak Antoni Cierplikowski stworzył nowoczesną kobietę i fryzjerstwo, tak dzisiaj marka turystyczna "Open Hair" wraz z Festiwalem są jednym z głównych narzędzi tworzących nowy wizerunek Sieradza – miasta otwartego, kreatywnego, stawiającego na rozwój, gościnnego, ale pamiętającego o swoich korzeniach.
Pod urzędem ustawiony jest plan Miasta Sieradza z logo festiwalu.
Po drugiej stronie ul. Piłsudskiego znajduje się Plac Wojewódzki.
Stoi przy nim biurowiec, w którym ma swoją siedzibę m.in. Starostwo Powiatowe w Sieradzu.
Obok znajduje się budynek, gdzie mieści się Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Łódzkiej.
Następnie przejeżdżam na skwer, który usytuowany jest pomiędzy ulicami Kościuszki i Żwirki. Stoi tam pomnik, jaki sieradzanie ufundowali Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu w 1930 roku.
Do cokołu przytwierdzona jest pamiątkowa tablica z napisem "Roku 1930 pierwszemu Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu budowniczemu Polski odrodzonej w dziesiątą rocznicę wyzwolenia Ojczyzny od najazdu bolszewickiego".
Przy ul. Kościuszki 14 znajduje się Szkoła Podstawowa im. W. St. Reymonta i Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Jagiellończyka. Szkoły zbudowano w latach 1925–1926.
Na ścianie frontowej budynku umieszczona jest tablica pamięci Związku Nauczycielstwa Polskiego z nazwiskami zabitych i dedykacją : "W XXX rocznicę najazdu hitlerowskiego na Polskę - w hołdzie wymienionym oraz wszystkim, których nazwisk nie zdołano ustalić, nauczycielom szkół podstawowych, średnich i pracownikom oświaty z powiatu sieradzkiego pomordowanym przez okupantów w latach 1939-1945 Związek Nauczycielstwa Polskiego w Sieradzu. Cześć Ich Pamięci".
Przechodzę na drugą stronę ul. Kościuszki, gdzie na terenie posesji nr 19, znajduje się Parafia wojskowa p.w. Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi w Sieradzu.
Świątynia powstała w latach 1889-1897 jako kościół ewangelicki. Służył początkowo jako dom modlitwy. Poświęcony został dopiero w 1925 roku. Po II wojnie światowej był w posiadaniu parafii polskokatolickiej i nosił wezwanie Chrystusa Najwyższego Arcykapłana. Od 11 listopada 2001 roku należy do parafii garnizonowej.
Na placu przed kościołem znajduje się pomnik, który jest fragmentem samolotu. Widnieją na nim słowa Jana Pawła II skierowane do wojskowych podczas pielgrzymki do ojczyzny w 1991 roku : "Miłość Ojczyzny, poczucie sprawiedliwości, troska o bezpieczeństwa i wolność Polski niech wyznaczają sens naszej wojskowej służby".
Na placu przykościelnym stoją pomniki i tablice pamięci.
"Żołnierzom walczącym o Niepodległą Polskę w latach 1918-1945 o utrwalenie granic II Rzeczypospolitej, w latach 1939-1945 w kampanii wrześniowej, Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, I i II Armii Wojska Polskiego, Armii Krajowej, Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich Wieczna Chwała. Związek Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego w Sieradzu, Związek Żołnierzy Wojska Polskiego w Sieradzu, Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych Okręg Sieradzki. Sieradz, sierpień 2012 roku".
"W 75 rocznicę utworzenia Garnizonu Sieradz wszystkim, którzy tworzyli i tworzą jego historię. A jeśli komu droga otwarta do nieba, Tym, co służą Ojczyźnie - Jan Kochanowski. Sieradz, 19 października 2010 r.".
Krzyż misyjny i tablice pamięci w zachodniej strefie placu przykościelnego.
"W hołdzie jeńcom wojennym, oficerom, kapelanom Wojska Polskiego, Policjantom, Lekarzom, Profesorom, Pedagogom i wielu innym walczącym o wolność i niepodległość Polski z sowieckim i hitlerowskim najeźdźcą. Więzionym w obozach w Kozielsku, Starobielsku, Ostaszkowie i bestialsko zamordowanym w lesie katyńskim wiosną 1940 roku i w innych miejscach zagłady. Cześć Ich Pamięci. W 70 rocznicę mordu Związki Żołnierskie, Kombatanci i Samorząd Miasta Sieradza. Sieradz, kwiecień 2010 r.".
"Bóg Honor Ojczyzna. Ś.P. Ksiądz Prałat porucznik Józef Tadeusz Frątczak ur. 19.02.1923 r. - zm. 03.01.2013 r. Proboszcz Parafii pw. Wszystkich Świętych w Sieradzu w latach 1983-1998, wielki przyjaciel Wojska Polskiego, pierwszy honorowy kapelan Garnizonu Sieradz, inicjator powstania Kościoła Garnizonowego w Sieradzu, ojciec i przyjaciel księży kapelanów. W dowód żołnierskiej wdzięczności i pamięci, z okazji 90 urodzin - Sieradz 19.02.2013 r. | 15. Sieradzka Brygada Wsparcie Dowodzenia Parafia Wojskowa w Sieradzu, Sieradzkie Towarzystwo Strzeleckie Bractwo Kurkowe, przyjaciele i sympatycy Kościoła Garnizonowego".
Wchodzę do kruchty i oglądam tablice zawieszone na ścianach kościoła. Na tej opisana jest historia kościoła Garnizonowego w Sieradzu.
".... Bóg patrzy w moje serce, widzi i zna moje intencje oraz zamiary, które są czyste i rzetelne. Jedynym mym celem jest wolna, sprawiedliwa i wielka Polska. Ku tej Polsce was prowadzę i z Bożą pomocą doprowadzę..." gen. Władysław Sikorski. Związek Sybiraków w Sieradzu w hołdzie Generałowi za odzyskanie wolności. Sybiracy. Sieradz, dn. 17.09.2003 r." "... Z wiarą w sprawiedliwość Opatrzności Bożej idziemy naprzód ze świętym hasłem w sercach naszych : Bóg, Honor, Ojczyzna..." Słowa rozkazu Gen. Wł. Andersa do bohaterskich Żołnierzy zesłańców udających się do walki o Monte Cassino. Ku potomności - wdzięczni generałowi i żołnierzom Sieradzcy Sybiracy. Sieradz., dnia 17 września 2005 roku".
"19 października 1935 roku przybyły do Sieradza pododdziały 31 Pułku Strzelców Kaniowskich. Od tego czasu datuje się początek stałego stacjonowania jednostek Wojska Polskiego i istnienia Garnizonu Sieradz. W 70 rocznicę powstania Garnizonu Sieradz oddajemy hołd poległym za Ojczyznę i wyrażamy uznanie służącym Ojczyźnie żołnierzom z jednostek i instytucji wojskowych stacjonujących w Sieradzu. * 31 Pułk Strzelców Kaniowskich * Oficerska Szkoła Łączności * Oficerska Szkoła Łączności Przewodowej * 56 batalion radioliniowy * 15 pułk radioliniowo-kablowy * 15 Brygada Radioliniowo-Kablowa * 15 Sieradzka Brygada Wsparcia Dowodzenia * Wojskowa Komenda Uzupełnień * Wojewódzki Sztab wojskowy Żołnierze Garnizonu Sieradz. Stowarzyszenie Przyjaciół 15 SBWD. Sieradz 19 października 2005 rok". "Bohaterskim Żołnierzom I-szej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki byłym zesłańcom Sybiru i ich dowódcy gen. Zygmuntowi Berlingowi walczącym o wolną i niepodległą Polskę z wojskami hitlerowskimi w okresie II wojny światowej w latach 1939-1945 na szlaku walk Lenino-Berlin Wieczna Chwała. Organizacje kombatanckie i żołnierskie Okręgu Sieradzkiego ZKRPiBWP ZIW ZŻLWP ZBŻZiORWP Sieradz 2006".
Kościół Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi w Sieradzu – rzymskokatolicki kościół parafialny i garnizonowy, należy do Śląskiego Dekanatu Wojskowego Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego.
Tablica upamiętniająca 75. rocznicę przelotu przez Atlantyk przez płk. pilota Stanisława Skarżyńskiego, którą ufundowało Sieradzkie Bractwo Kurkowe 8 maja 2008 roku.
Po zwiedzeniu kościoła przystępuję do dalszego zwiedzania miasta i poznaję jego najważniejsze obiekty. Powiatowa Biblioteka Publiczna w Sieradzu ul. Żwirki i Wigury 4.
I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Jagiellończyka ul. Żwirki i Wigury 3. Jest to najstarsza placówka oświatowa w Sieradzu – pierwsza wzmianka o szkole pochodzi z 1260 roku.
Budynek liceum został został oddany do użytku w dniu 20 XI 1926 roku. W jego górnej części umieszczone jest motto "Wiedza to potęga".
Pomnik "Pamięci Zesłańców Sybiru" u zbiegu ul. Rycerskiej i Żwirki i Wigury. Został poświęcony i odsłonięty w dniu 17 września 2012 roku. Tego właśnie dnia obchodzony jest Światowy Dzień Sybiraka.
Obelisk poświęcony harcerstwu, znajdujący się u zbiegu ul. Rycerskiej i Żwirki i Wigury. "Czuwaj Harcerzu Polsce służ ! W 80-lecie harcerstwa oraz 70-lecie Hufców Sieradzkich ZMP Harcerze. Sieradz kwiecień-maj 1991".
ul. Rycerska 4 i Gimnazjum Królowej Jadwigi. Dawniej była tutaj Szkoła Podstawowa nr 2 im. Juliana Marchlewskiego, którą oddano do użytku w dniu 24 października 1965 roku.
Naprzeciwko szkoły ustawiony jest zegar słoneczny. To współczesna konstrukcja o której zrobiło się głośno w Polsce z takiego powodu, że stoi w cieniu i nie pokazuje tego, do czego został stworzony !
W ciągu dnia jedynie przez dwie, trzy godziny słońce pada na zegar. Później chowa się za kamienicę. Ale jak przekonują władze Sieradza : "To znakomita atrakcja turystyczna. Nie ma takiego drugiego zegara słonecznego. Zaczęły interesować się nim ogólnopolskie media, więc efekt reklamowy osiągnęliśmy".
Przy ul. Rycerskiej znajduje się także "Dom nauczyciela" Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Kolejna "Brama miasta" przy ul.Warckiej - cztery iluminowane słupy z herbem Sieradza.
"Pałac ślubów" przy ul. Pułaskiego 5.
Nowoczesna architektura - "Galeria Rondo" przy ul. Jana Pawła II-go.
Z centrum miasta kieruję się na ul. Wojska Polskiego, gdzie znajduje się cmentarz parafialny w Sieradzu. To jedna ze starszych nekropolii w regionie łódzkim. Poświęcona została w dniu 22 listopada 1824 roku.
Zaraz za bramą wejściową stoi drewniany i urokliwy kościółek św. Ducha. To świątynia upamiętniająca zwycięstwo rycerstwa polskiego pod Grunwaldem nad Krzyżakami (1410). W bitwie tej niepoślednią rolę odegrała chorągiew Ziemi Sieradzkiej, którą dowodził wojewoda sieradzki Jakub na Koniecpolu Koniecpolski.
Po powrocie z bitwy grunwaldzkiej rycerstwo sieradzkie opodatkowało się "po grzywnie od włóczni" w celu ufundowania wotywnego kościoła. Od roku 1852 kościółek stoi na cmentarzu. Wcześniej był przy obecnej ul. Sienkiewicza. Przy żywopłocie zatknięta jest pamiątkowa tablica w kształcie tarczy rycerskiej z napisem "Kościół ufundowany w 1416 roku przez Rycerstwo Sieradzkie jako votum za zwycięstwo w Bitwie pod Grunwaldem".
Od kościoła idę na północ, do grobowca sławnego fryzjera rodem z Sieradza Antoniego Cierplikowskiego.
Mistrz pochowany został w habicie mnicha. Jego grób zdobi kopia rzeźby Ksawerego Dunikowskiego "Dusza opuszczająca ciało".
Z cmentarzem parafialnym graniczy cmentarz wojenny w Sieradzu. Nekropolia powstała w kwietniu 1948 roku. Pochowano na niej żołnierzy Armii Czerwonej ekshumowanych z terenu powiatu sieradzkiego oraz żołnierze polscy - łącznie 405 osób.
Wjeżdżam na wiadukt przy ul. Wojska Polskiego, z którego rozciaga się panorama na miasto i sieradzką magistralę kolejową.
Zjeżdżam z wiaduktu do ul. Rapackiego i kieruję się w lewo na ul. Zakładników. Znajduje się tam cmentarz żydowski w Sieradzu.
Został założony w 1804 roku i należy (obok krakowskiego i warszawskiego) do najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce.
Na terenie kirkutu znajduje się obelisk ku czci dwudziestu zakładników, obywateli polskich zamordowanych w tym miejscu przez Niemców 14 listopada 1939 roku.
Na cmentarzu zachowały się jedynie fragmenty porozbijanych macew, ponieważ podczas drugiej wojny światowej Niemcy zdewastowali kirkut wykorzystując część kamiennych płyt nagrobnych do celów budowlanych. W 1986 roku Dawid Józefowicz ufundował symboliczny nagrobek rodziny Józefowiczów.
Pod koniec października 2012 r. na cmentarzu pojawiły się dwie macewy – nagrobki Jehudy syna Lejzora oraz kobiety o imieniu Szewa. Prawdopodobnie zostały one odnalezione na terenie miasta i przewiezione na cmentarz przez pragnącą zachować anonimowość osobę.
W 2008 roku z inicjatywy Cezarego Zbrojewskiego, na jednym z drzew pojawiła się tablica upamiętniająca dr Kazimierza Kempińskiego, zasłużonego lekarza i działacza społecznego. Widnieje na niej napis o treści "Pamięci Doktora Kazimierza Kempińskiego (1880-1942) zwanego "Sieradzkim Korczakiem", człowieka szlachetnego serca i patrioty, lekarza ubogich i bezrobotnych, żołnierza kampanii 1920 roku, współtwórcy kursów dla analfabetów i Gimnazjum Koedukacyjnego w Sieradzu. Pomimo szansy ocalenia, pozostał ze swoimi współbraćmi i zginął w komorze gazowej obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem dnia 28.VIII.1942 r.".
Z cmentarza żydowskiego jadę na dworzec kolejowy w Sieradzu.Dworzec został wybudowany 1902 roku na trasie Kolei Warszawsko-Kaliskiej.
Rok temu dworzec został wyremontowany. Inwestycja kosztowała PKP niecałe 2 mln zł, natomiast 200 tys. zł dołożyło miasto Sieradz. Na ścianie budynku zawieszona jest pamiątkowa tablica.
Jest to płyta z brązu z napisem "W XXVII rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem, dla uczczenia pamięci poległych kolejarzy i ich rodzin z transportów ewakuacyjnych z Ostrowa Wlkp. i Sieradza, barbarzyńsko zbombardowanych przez najeźdźców hitlerowskich w dniach od 2-4 września 1939. koło ZBOWiD Węzła PKP Ostrów Wlkp."
Na zachód od dworca stoi wieża wodna z lat 40-tych XX wieku.
Sieradz to ważna stacja na trasie z Kalisza do Łodzi. Po sprawdzeniu, że do odjazdu ostatniego pociągu do Łodzi mam jeszcze sporo czasu, decyduję się na dalsze zwiedzanie miasta.
Zabytkowa kamienica przy ul. POW 64.
Sieradzka Spółdzielnia Mieszkaniowa - ul. Piłsudskiego 5b.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Inspektorat w Sieradzu ul. Piłsudskiego 8.
Z centrum miasta wracam na teren cmentarza wojennego przy ul. Wojska Polskiego. Pochowani są na nim żołnierze Armii Czerwonej polegli w roku 1945, a także żołnierze polscy. Odczytuję poszczególne tablice.
"Zbiorowa mogiła żołnierzy polskich 10 Dywizji Piechoty Armii Łódź, którzy polegli w ciężkich walkach stoczonych z wojskami niemieckimi nad rzeką Warta w dniach 4-5 września 1939 roku. 31 Pułk Piechoty Strzelców Kaniowskich z Sieradza. Bataliony Obrony Narodowej. 30 Pułk Piechoty Strzelców Kaniowskich z Warszawy".
"Zbiorowa mogiła żołnierzy polskich 10 Dywizji Piechoty Armii Łódź, którzy zmarli na skutek ran odniesionych w walkach z wojskami niemieckimi nad rzeką Wartą w dniach 4-5 września 1939 roku. 31 Pułk Piechoty Strzelców Kaniowskich z Sieradza. Bataliony Obrony Narodowej. 30 Pułk Strzelców Kaniowskich z Warszawy".
"Ś.P. Lotnicy z 2 Pułku Lotniczego z Krakowa 1(21) EBL zestrzeleni w Kozach k. Dąbrowy Wielkiej w dniu 3.IX.1939 r. ppor obserwator Tadeusz Król * 29.VIII.1913 w Krakówce k. Sandomierza + 3.IX.1939 | kpr. strzelec samolotowy Ignacy Mularczyk * 9.XI.1917 + 3.IX.1939. Zginęli w walce. Cześć Ich Pamięci".
"Pamięci żołnierzy Armii Czerwonej poległych w styczniu 1945 r." "Cmentarz wojenny z okresu drugiej wojny światowej" "Pamięci żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 r.".
Łącznie na cmentarzu wojennym pochowano zwłoki kilkunastu żołnierzy polskich, poległych i pomordowanych przez żołnierzy Wehrmachtu we wrześniu 1939 roku, 398 żołnierzy radzieckich poległych w styczniu 1945 oraz 3 radzieckich skoczków spadochronowych rozstrzelanych przez Niemców w okolicach Klonowej w 1944 roku.
Ponadto jesienią 1988 roku przewieziono z Niewiesza do Sieradza szczątki 3 żołnierzy radzieckich, a w październiku 1999 jednego żołnierza z Pierzchniej Góry.
Pora na penetrację cmentarza parafialnego ! Mam nadzieję, że uda mi się odszukać ważne mogiły oraz groby osób zasłużonych dla lokalnej społeczności.
Symboliczny pomnik, poświęcony zamęczonym w obozach koncentracyjnych.
Przy kościółku znajdują się zabytkowe nagrobki, które przeniesiono tu z różnych rejonów cmentarza.
Symboliczna mogiła więźniów politycznych hitlerowskich obozów koncentracyjnych zamordowanych w latach 1939-1945.
Nauczyciele Gimnazjum i Liceum Sieradza : Jan i Zofia Kosińscy.
"Pamięci Synów Ziemi Sieradzkiej ofiar Katynia, Charkowa, Miednoje i innych miejsc kaźni na Wschodzie, pomordowanych przez NKWD w 1940 r. Rodzina Katyńska Sieradz 1995 r.".
Maria Kodjaszewksa 1897-1969 wieloletnia nauczycielka Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Sieradzu.
Marja z Nowakowiczów Kryszka zmarła dnia 8 marca 1866 roku.
Eustachy Hertzberg b. urzędnik i Obywatel Miasta Sieradza żył lat 72, zmarł 23 lipca 1886 roku.
Zabytkowe nagrobki przy kościele cmentarnym.
Pomnik na grobie Józefa Raźniewskiego - lekarza Powiatu Sieradzkiego (15.02.1849-21.01.1896).
"Zacnemu lekarzowi Polskie Towarzystwo Lekarskie i Izba Lekarska w Sieradzu. Anno Domini 2000. Renowację wykonał Murbet A. Mikołajczyk"
Grobowiec rodziny Strzeszewskich.
Tu spoczywa Leopold Strzeszewski - właściciel wsi Dąbrówka Sieradzka, zmarł w Kaliszu 29 listopada 1893 roku.
Tadeusz Strzeszewski - ostatni właściciel Dąbrówki Sieradzkiej (1901-27.11.1976).
Zabytkowy pomnik z nieczytelnymi inskrypcjami.
Pomnik na grobie ppłk Michała Łuki.
Tu spoczywa Petronela Abitz, która zmarła w 1833 roku.
Grobowiec szlacheckiej Rodziny Pomian-Dziembowskich.
Nagrobek Józefa Słomińskiego. Był to "Magister filozofii nauczania szkół publicznych, oficer artylerii I b W.B., Radca Dyrekcji Ubezpieczeń w Warszawie, Prezes Szpitala S.J.R. tamże, członek Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynnego, komitetu przy Radzie Głównej Zakładu Dobroczynnego Komisyi Emerytalnej Towarzystwa Rolniczego, rozlicznych towarzystw naukowych itd. urodzonego w Święcicach dnia 17 kwietnia 1806 roku z Karola i Rozalii z Paprockich małżeństwa, zmarł w Sieradzu dnia 7 lipca 1863 roku".
Tu spoczywa Edmund Wągrowski - lekarz Powiatu Sieradzkiego (16.XI.1842-27.III.1872).
Żeliwna płyta na grobowcu, gdzie pochowane zostały "D.O.M. Klara Sabina z Boszków Szanser żona Inżyniera Powiatu Sieradzkiego, ur. 25 października 1831 r. zmarła 8 maja 1863 r. | Marja Eleonora z Lityńskich primo voto Chądzyńska, secundo voto Sulkowska żona Rejenta Okręgu Sieradzkiego, przeżywszy lat 55 zmarła 7 marca 1867 r. | Węzłem przyjaźni za życia złączone, po śmierci we wspólnym spoczęły grobie".
Grobowiec Rodziny Stanisławskich.
Spoczywa tutaj m.in. "Józef Stanisławski doktor medycyny Prezes Rady Nadzorczej Sieradzkiej Straży Ogniowej, członek Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych Powiatu Sieradzkiego".
Nagrobek ufundował Sieradzki Oddział Polskiego Towarzystwa Lekarskiego 2013.
Grobowiec Rodziny Idzikowskich, gdzie pochowany został Władysław Idzikowski - rotmistrz I Pułku Ułanów Krechowieckich, nagrodzony 4-krotnie Krzyżem Walecznych, zmarł 2 października 1924 w 30 roku życia.
Na tablicy umieszczono dopisek"Niech Ci ta ziemia za którą położyłeś życie, lekką będzie".
Tu spoczywa Kajetan Trąbczyński - przemysłowiec i wieloletni Naczelnik Straży Ochotniczej Miasta Sieradza, żył lat 67, zmarł 10 października 1905 roku.
Grobowiec Rodziny Podciechowskich.
Pochowany tu został doktor Aleksander Podciechowski lekarz Powiatu Sieradzkiego, urodz. 1850 rok, zmarł 1910 rok. "Najzacniejszemu człowiekowi, najlepszemu mężowi i ojcu w nieutulonym żalu pogrążeni tę pamiątkę kładą żona i syn".
Grobowiec Rodziny Jarocińskich i Kranas, gdzie spoczął m.in. Ludomir Kranas (18.11.1842.-11.09.1928.) - były Burmistrz Sieradza, Wielunia i Konina.
Pomnik na grobie obywatela ziemskiego Juliana Wituskiego (zmarł 14 kwietnia 1872 roku).
Oraz Zofii z Borowskich Kołdowskiej (zmarła 14 kwietnia 1873 roku).
Pomnik na grobie Anieli z Huissonów Kruszyńskiej "zgasłej dnia 1 kwietnia 1869 roku. Żyła lat 34".
Pomnik na grobie Józefa Rakowskiego - uczestnika Powstania 1863 roku. Żył lat 80 i zmarł 10 stycznia 1919 roku.
Okazały grobowiec, który Stanisława Horky wystawiła swojemu mężowi oraz trzem synom, którzy zmarli w ciągu tygodnia. Nad zmarłymi czuwa duża figura Anioła wsparta o krzyż. Spoczywa tu też sama fundatorka grobowca, która zmarła 19 października 1943 roku.
Pomnik z kolumną, to miejsce wiecznego spoczynku dla Włodzimierza Antoniego Dymitrowicza - geometry przysięgłego, weterana Powstania 1863 roku (żył lat 84 i zmarł 31 marca 1931 roku).
Pomnik rodziny Dymitrowicz.
Tuż obok znajduje się grobowiec Antoniego Cierplikowskiego.
"Nieopodal snem wiecznym śpi ten, z którym wielki fryzjer się przyjaźnił, ksiądz Apolinary Leśniewski (zmarł w 1984 roku)".
"Wielka to postać, na trwałe w historii miasta zapisana. Brał udział w obronie Warszawy w roku 1939 i Powstaniu Warszawskim (1944). Był majorem Armii Krajowej. Przez dwa lata więziony przez komunistów".
Nieco dalej znajduje się grobowiec księży sieradzkich.
Spoczywają tam m.in. : ksiądz Walery Pogorzelski - "Tajny Szambelan Jego Świętobliwości, Kanonik Kapituły Kaliskiej, od 1923 do 1941 Dziekan i Proboszcz Sieradzki (ur. w 1860 r., zm. 12.11.1941 r. R.I.P.)".
Ksiądz Władysław Mikołajewski - Prałat Katedry Włocławskiej, długoletni Dziekan i Proboszcz Sieradzki, zm. dnia 25 XII 1929 r. w wieku lat 90.
Ksiądz Feliks Binkowski - Rektor Klasztoru Sieradzkiego, więzień obozu Dachau 1898-1942.
Ojciec Zefiryn Kołomiński, ostatni Dominikanin Sieradzki, zmarł w 1886 roku.
Ksiądz Michał Jarmicki - Kanonik Honorowy kolegiaty Kaliskiej, Dziekan i Proboszcz Sieradzki, mąż licznych zasług, zasnął w Panu 1879 rok. "Skromną tę pamiątkę przyjaciele kładą i proszą przechodnia o westchnienie do Boga".
Ksiądz Wincenty Wojakowski, ur. 15.I.1887 r. w Świątnikach pod Krakowem, długoletni Profesor Szkół Średnich w Rawie Ruskiej, zm. 7.II.1952 r. w Sieradzu.
Grobowce Rodziny Danielewicz i Stempińskich.
Zbiorowa mogiła dwudziestu sieradzkich zakładników, zamordowanych bestialsko przez Niemców 14 listopada 1939 roku.
"Nie ludzie, lecz psy okrwawione i nie żołnierze, lecz kaci przyszli, by śmiercią porazić was..." - głosi inskrypcja na pomniku.
Grobowiec Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego. Spoczywa tam też siostra Paulina Jaskulanka, autorka "Kroniki okupacyjnej klasztoru sióstr urszulanek w Sieradzu".
Pomnik na grobie "Dr. Med. Leopold Maiditsch chirurg, ur. 7.VIII.1896 w Austrii, zm. 2.XII.1944 w Sieradzu. Dyrektor i Ordynator Chirurgii Szpitala w Sieradzu w latach 1939-1944. Oddany bezgranicznie chorym bez względu na ich narodowość i koszmar wojny". Fundator pomnika "Polskie Towarzystwo Lekarskie w Sieradzu płytę tę dla pamięci powszechnej własnym sumptem i staraniem ufundowało A.D. 2008".
Mogiła zbiorowa żołnierzy Armii "Łódź".
Feliks Pastusiak - żył lat 24, zginął z rąk hitlerowców dnia 26.III.1944 roku. "Prosi o westchnienie do Boga. Kochanemy synowi - matka".
Pomnik Powstańców Styczniowych, którzy "zostali straceni w Sieradzu przez rosyjskich zaborców w latach 1863-1864".
Krucyfiksy na grobie powstańców.
Zbiorowa mogiła żołnierzy Wojska Polskiego 31 Pułku Strzelców Kaniowskich z Sieradza i innych oddziałów 10. Dywizji Piechoty Armii "Łódź", poległych i zmarłych w wyniku odniesionych ran w ciężkim boku z niemiecką 8 Armią nad rzeką Wartą i w okolicach Sieradza w dniach 4-5 września 1939 roku.
Oraz spoczywających pośród nich żołnierzy Armii "Poznań" i Armii "Pomorze" ciężko rannych w Bitwie nad Bzurą we wrześniu 1939 roku a zmarłych w Sieradzu.
Zbiorowa mogiła osób cywilnych, w tym rodzin kolejarzy z Kalisza, Ostrowa Wielkopolskiego, Ostrzeszowa i innych miejscowości, ofiar nalotów niemieckich na dworzec kolejowy w Sieradzu w dniu 3 września 1939 roku.
Grobowiec znanej Rodziny Lew Starowicz, gdzie spoczywają :
- Zbigniew Kazimierz Lew-Starowicz (1896-1971) - Adamina Lew-Starowicz (1901-1999) - Maur Sulimir Lew-Starowicz (1932-1992)
Współczesny pomnik na grobie JózefaTyszkowskiego - podoficera zawodowego 31 PP Strzelców Kaniowskich, szefa kompanii i skarbnika pułku, obrońcy Polski w 1918, 1920, 1939 roku, w latach 1940-1945 żołnierza Armii Krajowej.
Grób rodziny Kuźników.
Na zakończenie zwiedzania cmentarza parafialnego w Sieradzu, udaje mi się jeszcze trafić na grób, gdzie pochowany został "Ś.P. Władysław Tomasz Łada-Smarzyński, zawiadowca st. Sieradz, zm. dn. 30-8-1931 r. przeżywszy 58 l. Pokój Jego zacnej duszy".
Czym prędzej wsiadam na mojego stalowego rumaka i pędzę na dworzec kolejowy w Sieradzu ! Uff !!! Zdążyłem ! Na peronie pierwszym, czeka już na mnie śliczny skład pociągu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej.
Ładuję Skocika do środka i zawieszam rower na specjalnym wieszaku, który jest specjalnie przystosowany do tego celu. Co ważne : w pociągach ŁKA, nie płaci się za przewóz rowerów ! Skład jest czysty, mamy bezpłatny dostęp do internetu, a pod siedzeniami są gniazdka do podłączenia ładowarki telefonicznej. To mi się podoba !!!
Zajmuję wygodne miejsce w przedziale dla rowerzystów i rozpoczynam ostatni etap dzisiejszej przygody. W głowie kotłuje mi się od widoków i obrazów, jakie zarejestrowałem podczas zwiedzania Sieradza. W długie, zimowe wieczory, będę miał o czym pisać i wspominać !
W pociągu przeglądam strony internetowe i dowiaduję się wreszcie, skąd może pochodzić nazwa Sieradz. "Prawdopodobnie od imienia Sirad, którego najwcześniejszą formą był Wszerad. Dawno, dawno temu, rzeką Wartą płynął ówczesny władca ziem ze swoim synem i świtą. Władca podczas podróży pokłócił się z synem, który krytykował sposób rządzenia ojca. Rozzłoszczony rodzic kazał zatrzymać barkę, wysadził syna na brzegu i powiedział: - Taki jesteś mądry, to se radź. Chłopak założył osadę i nazwał ją od dwóch ostatnich słów, które usłyszał od ojca, czyli Sieradz".
Po upływie około 100 minut, pociąg bez opóźnienia dociera do stacji końcowej.Zrelaksowany wysiadam na dworcu kolejowym Łódź Kaliska, wsiadam na rower i szybkim tempem pomykam do domu. Nie da się ukryć, że była to dla mnie bardzo udana i niezwykła wycieczka. Bardzo się cieszę, że wreszcie lepiej poznałem jedno z najstarszych miast w Polsce. Teraz to już mogę się Wam przyznać bez bicia : w Sieradzu byłem pierwszy raz w życiu !!! Mr SCOTT !!! A to sobie dobrze poradziłeś 😀
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz