WYCIECZKA Nr 387 - Wola Krzysztoporska

TRASA WYCIECZKI i DANE STATYSTYCZNE : 
Łódź (Wólczańska, Pabianicka, Rudzka, Zastawna) - Stara Gadka - Gospodarz - Guzew - Babichy - Rzgów - Tuszyn - Tuszynek Majoracki - Górki Małe - Górki Duże - Jutroszew - Bleszyn - Majdany - Dziwle - Lubonia - Grabica - Krzepczów - Mzurki - Woźniki - Mąkolice - Bogdanów Kolonia - Bogdanów - Kacprów - Wola Krzysztoporska - Krężna - Wola Rokoszycka - Oprzężów - Gomulin Kolonia - Majków Duży - Majków Średni - Olendry - Brzoza - Władysławów - Wola Bykowska - Jarosty Duże - Kafar - Karlin - Rękoraj - Srock - Głuchów - Kruszów - Tuszyn - Rzgów - Starowa Góra - Łódź (Rzgowska, przejazd tramwajem linii 6 do ul. Więckowskiego) 

[14.07.2015. - 126,2 km, 28,7 km/h, 4:23:16 h] 
ZDJĘCIA               FILM             GPS    

Mr SCOTT jedzie do... Woli Krzysztoporskiej !!! Trasa WYCIECZKI Nr 387.

Dziś w Łodzi pogoda niestabilna - jest parno, duszno i spodziewać się można opadów. Ale nic na to nie mogę poradzić i zaryzykuję : po prostu muszę pojechać do... !!!
Taka jest moja wola, a pojadę do Woli Krzysztoporskiej !

Letnią wycieczkę rozpoczynam na ul. Pabianickiej 184/186. Tu przed laty znajdowały się Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej "Alba". Przed wojną stała w tym miejscu fabryka Adolfa Horaka.

Na murze fabrycznym umieszczona jest pamiątkowa tablica.

"13 czerwca 1987 r. w tym miejscu Papież Jan Paweł II w drodze z lotniska do łódzkiej katedry podjął rozmowę z grupą witających go osób".

NA   TRASIE   DO   WOLI   KRZYSZTOPORSKIEJ

Dziś poruszam się na swoim szosowym rowerze m-ki Scott Speedster 50. Powiem szczerze, że nie darzę go zbytnią sympatią, bo jest na mnie po prostu... za mały !!! Kupiłem go okazyjnie z firmy Scott Sports Polska, ale nie był to zakup moich marzeń. Nie miałem żadnego wyboru, bo postawiono mi tylko jedną ofertę : albo biorę go za "śmieszne" pieniądze, albo nie będę miał wcale...

No więc wziąłem, ale jazda na nim nie sprawia mi radości w 100%. Rower ma ramę L, a powinienem mieć rozmiar XL !!!  No, ale mówi się trudno, żyje się dalej... Dziś nie zabrałem ze sobą rowerowej kamerki i koncentruję się tylko na uważnej i szybkiej jeździe. Z Łodzi kieruję się do Tuszyna, a potem pędzę przez Górki Małe i Górki Duże.

Jutroszew - kaplica p.w. Świętej Klary, którą zbudowano za jej wstawiennictwo i odwrócenie zarazy cholery azjatyckiej, która dotknęła tę wieś latem 1831 roku.

Na ścianie kaplicy zawieszona jest tablica z dedykacją : "Ofiarom epidemii cholery, którzy niedaleko tej kaplicy spoczywają w bezimiennej mogile i tym, którzy w 1830 roku szli z obrazem św. Klary do parafialnego kościoła w Tuszynie i wymodlili ustąpienie choroby, tablicę tę poświęcamy. Nie możemy o nich zapomnieć, by Bóg nie zapomniał o nas. Mieszkańcy Jutroszewa w roku kanonizacji Jana Pawła II 2014".

Szybko docieram do wsi Grabica, którą poznałem dobrze podczas WYCIECZKI Nr 168.

Super szosa na odcinku Krzepczów - Mzurki.

Widać z niej dymiące kominy elektrowni Bełchatów.

Bystro dojeżdżam do wsi Bogdanów - zobacz WYCIECZKA Nr 381. Głównym obiektem tej miejscowości jest monumentalny kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej.

Z Bogdanowa kieruję się na wschód i dojeżdżam do Woli Krzysztoporskiej. Pierwsza pisana informacja o miejscowości pochodzi z 1552 roku i dotyczy poborów z dóbr Piotra Krzysztoporskiego.

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa - ul. Wesoła 46.

Tablica w kruchcie "Kościół Rzymsko-Katolicki p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa rozbudowany i odnowiony staraniem ks. kan. Janusza Chylewskiego i ofiarnych Parafian. Konsekrowany dn. 15.XII.1996 przez J.E. Ks. Abpa dr Stanisława Nowaka".

Tut. parafia została utworzona w 1951 roku. Świątynia jest zamknięta i spoglądam na jej wnętrze zza szyby w drzwiach.

Kapliczka z figurą Matki Boskiej na placu przykościelnym. Na cokole znajduje się tablica z napisem "Na pamiątkę nawiedzenia obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej 28.XI.1979 r.".

Parafia należy do Dekanatu Rozprza archidiecezji częstochowskiej.

Dom Strażaka - remiza OSP Wola Krzysztoporska.

Miejscowa straż pożarna została utworzona w 1909 roku.

Skrzyżowanie ul. Wesołej z ul. Kościuszki.

Pod drzewem ustawiony jest obelisk z tablicą pamięci.

"W 110-letnią rocznicę śmierci ukochanego Naczelnika Tadeusza Kościuszki w dowód czci Młodzież ludowa Woli Krzysztoporskiej 15.X.1917 r.".

ul. Kościuszki - dawny dom Spółdzielni spożywców "Wola".

Na odnowionym budynku zawieszona jest tablica z napisem : "Dom Spółdzielni Spożywców "Wola" w Woli Krzysztoporskiej. Budowę zaczęto 10.VII.1935 r. ukończono, poświęcono i oddano do użytku 27.X.1935 r. Ku upamiętnieniu tego aktu wmurowano tablicę i umieszczono pod nią opis budowy wzniesiony z inicjatywy i staraniem Juliusza Wawrzynkowskiego".

Urząd Gminy Wola Krzysztoporska ul. Kościuszki 5.

Wola Krzysztoporska to gmina wiejska położona w powiecie piotrkowskim, którą zamieszkuje ponad 11 tys. osób. Część nazwy „Wola” jest nazwą niezwykle popularną na obszarach puszczańskich, wywodzących się z czasowego (zazwyczaj dwudziestoletniego) zwolnienia z podatków nowo zasiedlanych wsi. Podatek zwany „wolą” lub „lgotą” stosowany z przymiotnikiem dawał od XIII w. nazwę wielu osadom.

Przymiotnik w nazwie Wola Krzysztoporska pochodzi od rodu Krzysztoporskich (Christoporscy, Krystoporscy, Krzysztoporscy), wywodzącego się z podkrakowskiej wsi Krzysztoporzyce (Krzysztoforzyce). Ród ten w XV wieku osiedlił się na Ziemi Sieradzkiej. Jan Krzysztoporski zmarł w 1465 roku, a jego syn Mikołaj w 1497 r. pozostawiał dwóch synów Stanisława i Piotra – dziedzica Woli Krzysztoporskiej, Gąsek, Krężnej, Bujen, Szemek  i Gorzkowiczek.

Natomiast po śmierci Piotra Krzysztoporskiego, jego syn Jan Krzysztoporski herbu Nowina został spadkobiercą całego majątku : Wola Krzysztoporska, Bogdanów, Gąski, Krężna, Siomki, część Radziątkowa, Żuchowice i Gorzkowice.

Gmina aktywnie korzysta z funduszy europejskich. Przed urzędem wyeksponowane są tablice dot. m.in. kompleksowego systemu oczyszczania i odprowadzania ścieków w Gminie Wola Krzysztoporska.

Na ścianie urzędu zawieszone są także tablice dot. wykorzystania przy budowie kanalizacji sanitarnej w gminie, funduszy pochodzących z Wojewódzkiego funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi.

W samej Woli Krzysztoporskiej żyje obecnie ponad 2000 mieszkańców. Dojeżdżam do skrzyżowania ulic Kościuszki i Cmentarnej. W jego centralnym punkcie ustawiony jest żelazny krzyż.

Dojeżdżam do bramy cmentarza parafialnego i przystępuję do zwiedzania nekropolii.

Kaplica cmentarna.

Pod ścianą kaplicy ustawione są dwa pomniki z pamiątkowymi tablicami.

"Ś.P. Sobala Władysław ur. 7.IX.1906, zm. 11.V.1979. Stanisława ur. 13.V.1896, zm. 3.X.1980. Fundatorom kaplicy wdzięczni parafianie r.1990".

"Ś.P. Ks. Kanonikowi Janowi Brachowskiemu ur. 14.III.1910, zm. 4.II1986. długoletniemu Proboszczowi Parafii Wola Krzysztoporska w latach 1949-1986 wdzięczni parafianie. R.1990".

Na terenie cmentarza nie natrafiłem na żadne zabytkowe pomniki, czy też miejsca spoczynku osób zasłużonych dla lokalnej społeczności.

Z cmentarza zajeżdżam na ul. Kościuszki 32 pod Zespół Szkolno-Gimnazjalny w Woli Krzysztoporskiej.

W skład placówki wchodzi Szkoła Podstawowa im. gen. Ludwika Czyżewskiego oraz Gimnazjum im. Obrońców Gór Borowskich 1939 roku.

Gmina Wola Krzysztoporska nie ma charakteru typowo turystycznego, mimo to dobre warunki do wypoczynku znajdą tu zarówno amatorzy turystyki pobytowej zainteresowani zbieraniem owoców lasu jak również zwolennicy turystyki wędrownej, na których czekają ciekawe zabytki oraz szlaki pieszej, rowerowej i konnej wędrówki. Przez gminę przebiega m.in. ponadregionalny szlak rowerowy "Skarby Ziemi Sieradzkiej".

Wola Krzysztoporska ul. Szkolna - Bank Spółdzielczy.

Na końcu ul. Szkolnej znajdują się zabudowania dawnego zespołu dworskiego.

Dwór murowany wybudowany w II poł. XIX wieku.

Po roku 1830 dobra Wola Krzysztoporska przeszły w posiadanie Rodziny Trzcińskich, kiedy to Salomea Trzcińska odziedziczyła je po swojej matce Mariannie z Kempińskich Głębockiej-Topolskiej. W roku 1861 wieś nabyli Szereszewcy.

Na ścianie dworu umieszczony jest herb Szerszewskich i łacińska data "MCMX" - 1910 rok.

Na terenie zespołu znajdują się także zrujnowane budynki willowe z początku XX wieku.

Na początku XX wieku w sąsiedztwie dworu powstał park krajobrazowy. Po 1945 roku zieleniec podzielono na dwie części : wiejską przeznaczoną dla mieszkańców, w której wzniesiono nawet muszlę koncertową, oraz część przemysłową należącą do fabryki barwników.

Przy parku znajduje się restauracja - dom weselny "Arkadia".

W lipcu 1879 roku właścicielem folwarku Wola Krzysztoporska stał się kupiec Josek Szpilfogel – Kodrębski pochodzenia żydowskiego, z leżącej koło Radomska miejscowości Kodrąb (stąd drugi człon nazwiska – Kodrębski).

Istniała już tu wówczas przyfolwarczna gorzelnia, w krótkim czasie powstały : słodownia, syropownia, krochmalnia i drożdżownia – w ten sposób rozbudował się w Woli Krzysztoporskiej przemysł rolno-spożywczy.

W 1902 roku Maurycy – syn Joska Szpilfogla-Kodrębskiego (inżynier chemik), założył Fabrykę Chemiczną, która po II wojnie światowej przekształciła się w Wolskie Zakłady Przemysłu Barwników „ORGANIKA”.

Niestety zakłady nie poradziły sobie z nierówną walką w gospodarce rynkowej. W 2000 roku z przyczyn ekonomicznych doszło do ich upadłości.

Na ich terenie aktualnie działa kilka mniejszych podmiotów gospodarczych m. in. : Zakłady Chemiczne „Organika-Azoty” S.A. Jaworzno filia w Woli Krzysztoporskiej, Gospodarka Odpadami Energo-Recycling, Skup złomu, PPHU „EKOODPAD”, Drum-Clean-Recycling oraz Stacja Kontroli Pojazdów.

Od 2000 roku budynki dawnych zakładów chemicznych popadają w coraz większą ruinę. Teren zarasta krzewami i chwastami, a na zainwestowanie w to miejsce nie ma środków, bo skomplikowana struktura własności gruntów uniemożliwia jakiekolwiek decyzje w tej sprawie.

Zakłady w Woli Krzysztoporskiej były liczącym się w kraju producentem tzw. pigmentów - barwników do farb. Pracowali tam nie tylko mieszkańcy Woli, ale także Piotrkowa i innych okolicznych miejscowości.

W jednej z hal upadłych zakładów otwarto w 2004 roku dyskotekę "Protector", gdzie można było potańczyć do białego rana. Ale i ona upadła...

Wola Krzysztoporska położona jest 10 km na południowy zachód od Piotrkowa Trybunalskiego, między dwoma dużymi ośrodkami przemysłowymi (Piotrkowem Trybunalskim i Bełchatowem), przy autostradzie A-1 Warszawa-Katowice.

Nad autostradą przeciągnięta jest kładka dla pieszych. Dzięki temu można przedostać się na teren sąsiedniej wsi Wygoda.

Z poziomu kładki roztacza się interesujący widok na najbliższą okolicę. Widać dobrze kominy elektrowni "Bełchatów" oraz Góry Borowskie. Są to trzy niewielkie wzniesienia (około 279 m n.p.m.), na których rozegrała się jedna z większych bitew w kampanii wrześniowej 1939 roku. 

Po obejrzeniu terenów fabrycznych przejeżdżam do północnej części wsi. Przy drodze prowadzącej do osady Krężna, znajduje się malowniczy staw.

Jakie są moje wrażenia z pobytu w Woli Krzysztoporskiej ? Powiem szczerze, że opuszczam to miejsce przygnębiony i z mieszanymi uczuciami. Zrujnowane tereny fabryczne, rozpadające się wille na terenie zespołu dworskiego, brudny park, dziurawe ulice (o pomstę do nieba woła szczególnie stan nawierzchni ul. Cmentarnej, która wygląda jak po bombardowaniu w czasach II wojny światowej). Bałagan estetyczny w Woli Krzysztoporskiej przekłada się na bałagan w głowie, dlatego też ruszam z kopyta i czym prędzej opuszczam tę miejscówkę...

POWRÓT   DO    ŁODZI

Jadę na północ i przejeżdżam pod nieczynnym wiaduktem kolejowym. Przebiega po niej zlikwidowana linia kolejowa z Piotrkowa Tryb. do Bełchatowa.

Docieram do wsi Krężna, gdzie znajduje się ładny staw.

Kapliczka w Krężnej z 1935 roku z tabliczką "Szczęść Boże".

Ochotnicza Straż Pożarna Krężna. Jednostka została założona 15 marca 1922 roku z inicjatywy Stanisława Kołacińskiego. Remizę oddano do użytku w 1966 roku.

Nieczynna Szkoła Podstawowa w Krężnej. Miejsce posiada samo w sobie "klimat tych chwil, które nigdy już nie wrócą"...

Przystanek PKS-u z czasów PRL-u i kapliczka we wsi Kolonia Krężna.

Oprzężów – wieś w powiecie piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska.

Przy skrzyżowaniu w centrum osady znajduje się kapliczka z 1901 roku z krzyżem i tablicą pamięci.

"Gdy gaśnie pamięć ludzka, dalej mówią kamienie. Kardynał S. Wyszyński. 29.06.1944 r. okupacyjne władze niemieckie wysiedliły większość mieszkańców Oprzężowa i Piekarek zmuszając ich do niewolniczej pracy na terenie Rzeszy. W 70-tą rocznicę tego wydarzenia - Potomni".

Pierwsza wzmianka o Oprzężowie pochodzi z księgi "Castrensia Petricoviensia" i zawiera informacje dot. wioski za lata 1398–1399. Początkowo (XIV w.) wieś należała do rodu Szaryuszów a następnie do klasztoru w Witowie (XV wiek). Na zdjęciu szosa w stronę Gomulina.

Dojeżdżam do drogi krajowej nr 74, przy której znajduje się "Hotel Złoty Młyn" (adres Majków Duży 6A).

Cały czas jadę na północ i we wsi Majków Duży, trafiam na obelisk z pamiątkową tablicą : "W 2011 r. upłynęło 700 lat od pierwszej historycznej wzmianki w zachowanym dokumencie Króla Władysława Jagiełły o osadzie królewskiej Majków. Dla upamiętnienie długoletniej historii tych ziem w roku Jubileuszu 700-lecia Majkowa mieszkańcy wsi : Majków Duży, Majków Średni, Majków Mały, Majków Folwark i wsi Olendry stawiają ten kamień pamiątkowy w miejscu powstania pierwszej osady, która dała początek wsiom majkowskim. Majków A.D. 2011. Społeczny Komitet Organizacyjny Obchodów. Fundator tablicy Gmina Grabica".

Szosa na odcinku Olendry - Żychlin.

Wieś Władysławów w powiecie piotrkowskim, w gminie Grabica. 

Osada położona jest tuż przy autostradzie A-1.

Stamtąd kieruję się do wsi Wola Bykowska, która istniała już w XVI wieku i zwana była dawniej Wolą Piekłową. Nazwę swą zyskała od istniejącej tu smolarni, gdzie wypalano węgiel drzewny, a przy okazji pozyskiwano smołę i potaż. W XVI wieku Wola Piekłowa należała do Zalewskiego, Mikołaja Brzeskiego i Jana Dziwnowskiego. We wsi istniała karczma, której właścicielem był Jakub Vockxyk.

W XVII wieku osada opustoszała i zniknęła z mapy. Dopiero na pocz. XIX w. powstała jako zupełnie nowa miejscowość z nową nazwą - Wola Bykowa. W 1827 roku był tu tylko 1 dom i 16 mieszkańców. Pod koniec XIX w. Wola Bykowska była folwarkiem o powierzchni 462 mórg ziemi, a jego ostatnią właścicielką była Hanna Alicja Franaszkowa.

W Wolą Bykową sąsiaduje wieś Jarosty. Przy drodze krajowej nr 91 znajdują się wielkie hale magazynowe.

Poruszam się dalej po niebezpiecznym odcinku DK nr 91. Na trasie do Srocka nie ma niestety pobocza i trzeba cały czas się mieć na baczności ! Potężne TIR-y jeżdżą tędy na potęgę !!!

Udaje mi się dojechać bezpiecznie do okolic wsi Gołygów. Nad DK nr 91 budowane są obecnie wiadukty dla nowego odcinka autostrady A-1.

Potem już nigdzie się nie zatrzymuję, tylko ostro "depczę w pedał". Dzięki temu po dojechaniu do Łodzi (na zdjęciu wjazd od strony ul. Rzgowskiej), udaje mi się wyśrubować średnią prędkość wycieczki na 28,7 km/h !!!

Ale dziś mój stan psycho-fizyczny nie jest najlepszy... Jakoś nie dostrzegam piękna tego świata i nic mi się nie podoba... Stąd też nic dziwnego, że gdy tylko z nieba spadają pierwsze krople deszczu, zawijam się na przystanek tramwajowy przy ul. Rzgowska/Chóralna

Tak, to prawda - jestem "czyścioszek" i nie znoszę sytuacji, gdy mój rowerek jest brudny !!! Dlatego też podjąłem "jedynie słuszną decyzję" : dojadę sobie do domu tramwajem ! W sumie wykręciłem już dzisiaj odpowiednią dawkę kilometrów, a dzięki temu sprytnemu zabiegowi, będę miał kłopot z głowy : nie będę musiał pucować Skocika z mokrego nalotu brudu

Tak więc jadę tramwajem przez Łódź i spoglądam na miasto zza mokrych szyb

Wysiadam na przystanku przy skrzyżowaniu ulicy Zachodniej z ul. Więckowskiego. Rzucam jeszcze okiem na mural, który znajduje się na kamienicy przy ul. Więckowskiego 9.

"Mural powstał w ramach projektu Galeria Urban Forms przy współpracy z programem Mia100Kamienic. Autor : Morik (Rosja) www.galeriaurbanforms.org". Opisałem go dokładnie na stronie WYCIECZKI Nr 293.

Kończę tę letnią wycieczkę z nadzieją, że gdy tylko odpocznę i porządnie się wyśpię, to już jutro zacznę patrzeć na świat zupełnie inaczej !
I może nawet pojadę jeszcze raz do Woli Krzysztoporskiej, i spojrzę na nią bardziej łaskawym okiem...